Abdül ve kardeşleri

Bildiğiniz gibi Abdullah “Allah’ın kulu” demek. İslami mitolojide Allah’ın 99 (küsur) adı olduğu için Abdullah’ın da bir o kadar eşdeğeri olması normal. Türkiye’de kullanılış sıklığına göre bir kısmını aşağıda listeledim:

Abdullah	471,383
Abdurrahman	179,869
Abdulkadir	116,417
Abdulkerim	39,771
Abdulaziz	27,011
Abdurrahim	26,852
Abdulbaki	24,402
Abdulvahap	18,867
Abdulhamit	17,121
Abdurrezak	13,666
Abdulmecit	13,497
Abdusselam	11,426
Abdulhalim	9,453
Abdullatif	9,301
Abdussamet	9,031
Abdulhakim	8,613
Abdulbari	8,178
Abdulgani	7,048
Abdulhadi	6,562
Abdulcebbar	6,515
Abdulmuttalip**	6,133
Abdulcelil	5,938
Abdulgafur	5,873
Abdulhalik	5,143
Abdulmenaf**	4,941
Abdulvahit	3,044
Abdulgaffar	1,669
Abdulfettah	1,402
Abdulmelik	986
Abdulalim	961
Abdunnasır*	945
Abdulkuddus	901
Abdulbasıt	741
Abdulkahhar	677
Abdulazim	649
Abdussettar	516
Abdulhay	437
Abdulmuhsin	398
Abdurrauf	395
Abdulahat*	388
Abdulhak	332
Abdulmetin	322
Abdulmennan*	320
Abdulbasir	302
Abdurreşit	254
Abdulali	231
Abdurrakip	216
Abdulkasım*	203
Abdulcelal	197
Abdulmümin	189
Abdulmesih***	173
Abdulvasi	168
Abdulveli	155
Abdulferit-	152
Abdussebur	151
Abdulhafiz	139
Abdulhannan*	128
Abduşşekür	104
Abdunnur	99
Abdussemi	93
Abdulvasi	91
Abdulkayyum	77
Abdulvedut	74
Abdulvali	59
Abdunnafi	57
Abdulezel*	53
Abdulmukit	53
Abdurrafi	35
Abdulfeyyaz*	30
Abdulbedi	29
Abdulvekil	27
Abduzzahir	20
Abdulkebir	16
Abdulhasip	15
Abdulafiv	12
Abduladil	9
Abdulmucip	6
Abdulmuid	6
Abdulmüntekim	6
Abdulhabir	4
Abdulkavi	4
Abdulevvel	3
Abdulmuheymin	3
Abdulvaris	3
Abduldar	1
Abdulmuız	1
Abdulmuktedir	1

Yıldızla işaretlediklerim 99 isim arasında sayılmayan, fakat İslami gelenekte Allah’a atfedilen adlardan bazıları. Çift yıldızla işaretlediğim Abdulmuttalip peygamberin dedesinin, Abdulmenaf ise dördüncü kuşak ceddinin adı. İslami pratikte Muttalip ve Menaf tanrıya atfedilen adlardan değil. Menaf’ın İslamöncesi bir ilah olduğu anlaşılıyor. Üç yıldızlı Abdulmesih bildiğim kadarıyla İslam geleneğinde kullanılmayan bir isim. Daha çok Süryanilerde ve diğer Hıristiyan Araplarda görülüyor.

Bunlar dışında halk arasında sayısız isme Abdul eklenerek İslami tınılı fakat anlam bakımından tutarsız adlar elde edilmiş: Abdunnebi, Abdurresul, Abdulahmet, Abdulbilal, Abdulsavaş, Abdulbarış, hatta Abdulkaddafi...

Beni şaşırtan bir şey, örneklerin hemen tümünde Abdul yazımı, Standart Türkçe’de norm kabul edilen Abdül’den açık farkla daha yaygın. Abdülhamit değil Abdulhamit, Abdüsselam değil Abdulselam.

Kısaltma olan Abdi, Abdo, Abdul, Abduş vesairelerle beraber Türkiye’de 1 milyon 127 bin 227 kişi Abdul’lu adları taşıyor. Yazımdaki tutarsızlıklar yüzünden tam rakamı tespit etmek güç. Örneğin, Abdurrahman adının nüfusta kayıtlı biçimlerinden bir seçme:

Abdurrahman	164595
Abdurahman	10847
Abdurrehman	996
Abdürrahman	914
Abdulrahman	519
Apturrahman	382
Apdurrahman	298
Apturahman	212
Abdurehman	169
Apdurahman	130
Abduraman	104
Abturrahman	72
Abdülrahman	60
Abturahman	54
Abdürahman	51
A.Rahman	50
Abdurrahmen	34
Abdurraman	32
Aptürrahman	32
Abdürrehman	16
Apturaman	16
Apduraman	14
Abduhraman	11
Abdulrrahman	11
Abdullahman	10
Abdurrahmah	10
Abdürehman	9
Abdurranman	9
Abtulrahman	9
Aptulrahman	9
Abdulrehman	8
Abdulrrehman	7
Adurrahman	7
Apdırahman	7
Abdulrahmen	6
Abdurrehmen	6
Abdırahman	5
Abdulrehmen	5
Abdurrahmin	5
Abdurrehaman	5
Abtulrrahman	5
Aptürahman	5
Abdurrahan	4
Abdurramhan	4
Apdürrahman	4
Apdurraman	4
Abdirahman	3
Abdiraman	3
Abdıraman	3
Abdırrahman	3
Abduirahman	3
Abdülrrahman	3
Abdurrahaman	3
Abdurrahmani	3
Abdurruhman	3
Aburrahman	3
Apdulrahman	3
Abadurrahman	2
Abdarrahman	2
Abddurrahman	2
Abdelrahman	2
Abdilrahman	2
Abdrrahman	2
Abduhrahman	2
Abdurahaman	2
Abdurarahman	2
Abdurrahma	2
Abdurrahmanh	2
Abdurrahmeyn	2
Abduruhman	2
Abrurrahman	2
Abturaman	2
Adburrahman	2
Aptaraman	2
Abbdurrahman	1
Abdturrhman	1
Abdülrehman	1
Abdulrhman	1
Abdulurahman	1
Abdurahhman	1
Abdurahmen	1
Abdüraman	1
Abdurarhman	1
Abdurhaman	1
Abdurmrahman	1
Abdurrahmaan	1
Abdurrahmman	1
Abdurrahnan	1
Abdurrahnman	1
Abdürraman	1
Abdurramman	1
Abdurrehmah	1
Abdurreman	1
Abdurrhman	1
Abdurrrahman	1
Abdurruhan	1
Abduulrahman	1
Abduurrahman	1
Abidurrahman	1
Abtaraman	1
Abtaramanov	1
Abtarman	1
Abtıraman	1
Abudureheman	1
Aburahman	1
Adburahman	1
Aıbdurrahman	1
Aptilrahman	1
Aptıraman	1
Aptülrahman	1
Apturruhman	1
Ardurrahman	1
Bdurrahman	1
Ebdürrahman	1