Belkiya, Belkıya, Belgıya ve çeşitlemelerini taşıyan
222 kişi, erkek, çoğu veya hepsi Alevi görünüyor. Alevi mitlerinde Belkıya
genellikle yılanlar padişahı Şahmaran’la karşılaşıyor. Ondan hayatın sırrını
soruyor, ya da Hz. Süleyman’ın karısıyla, başka öykülerde Hz. Muhammed’le
buluşmayı istiyor. Şahmaran bunu oyalıyor, akla ziyan non sequitur’larla kafasını karıştırıyor. Kolay mı hayatın sırrını
keşfetmek?
İslam literatürüne
baktığımızda karşımıza Asıf b. Berxiyâ
çıkıyor. Tüm tefsirlerin anası sayılan İbn Kesir tefsirine göre Kuran’ın Neml
suresinde anlatılan Hz. Süleyman’ın tahtı meselinin isimsiz kahramanı, Süleyman’ın
kâtibi olan Asıf’tır. Bu zat Saba Melikesi Belkıs’ın tahtını Süleyman’a
getirdiği gibi, aynı zamanda Allah’ın sır olan en yüce adını bilen tek kişidir.
On Birinci İmam Hasan el-Askeri’ye göre ise Allah’ın 72 harften oluşan gizli
adını ancak ehl-i beyt imamları bilir, Asif b. Berxiyâ 72 harfin ancak birini
öğrenmiştir.
İslami masalların tümü
bir şekilde oraya dayanır diyerek Tevrat’ı karıştırıyoruz. Hemen sonuç
alıyoruz. Asaf b. Berexiya veya
Berekiya, İkinci Tarihler kitabına göre Süleyman Tapınağının ilk açılışında ilahileri
yönetmiş, Tapınak’ta neşideler söyleme görevi onun soyundan gelenlere tahsis
edilmiş. “Davut” mezmurlardan on ikisi Asaf’a ait, başında yazıyor.
İbranice berexiyahu בֶּרֶכְיָ֖הוּ “Allah’ın bereketi”. Nereden nereye.
*
Efrasiyab ile Rüstem'in savaşı - Şah Tahmasb'ın Şehname'sinden |
Elfesiya ve çeşitlemeleri 412 kişi, hepsi Doğu illerinden, erkek, sanırım hepsi
Kürt. Elfesiya Seven, ODTÜ doktora; Elfesiya Hezer, HDP belediye adayı;
Elfesiya Eroğlu, Balıkesir inşaat; Elfesiya Dinçer, pizzacı; Elfesiyar Duyar,
Van-Saray Milli Eğitim müdürü, vs. Birkaç gün kafamı ve sözlüklerimi zorladım,
çözemedim. Nihayet bilge bir dostuma sormayı akıl ettim. Kolaymış: Turan
padişahı Efrasiyâb, elbette: Şehname’ye
göre İran’ın baş düşmanı, kötülükler prensi, Keyhusrev’in dedesi ve ölümcül
rakibi. Şehname bu açıdan tıpkı Homeros’un İlyada’sı ve Hintlilerin Ramayana’sı
gibidir. En kötü düşman dahi soylu ve onurlu gösterilir; asla aşağılanmaz;
yenilse de adı onurla yaşatılır. Tevrat ve Kuran’ın kaba ahlakından farklı bir
stil.
Son zamanlarda çıkan
birkaç masal kitabı derlemesinde Elfesya bir “Kürt prensesi” olarak geçiyor
sanırım, ona aldanan İnternet ahalisi de Elfesya’nın güzel bir Kürtçe kız adı
olduğuna kanaat getirmiş. Hatta Mehmet Kaya adlı yazar 2015’te çıkan Elfesya
adlı şiir kitabında bu isimli bir kadın militanı güzellemiş. Oysa, en azından
2009 itibariyle Türkiye’de bu adı taşıyan kadın yok. Elfesya’ların hepsi erkek.
Sevan Hocam selamlar.
ReplyDelete''Yanlış Cumhuriyet Atatürk ve Kemalizm Üzerine 51 Soru'' kitabınız çoğu yerde tükenmiş. Basımı artık yapılmıyor mu, satın almamın bir yolu yok mudur?
Asaf bin Berkhiya'nın, Saba kraliçesi Belkıs'ın tahtını bir "göz kırpması" kadar sürede taa Yemen getirebilmesini(Neml,39) İsm-ül 'Âzam ile gerçekleştirdiği rivayet edilir İslam literatüründe. Çünkü ondan evvel bir İfrit kendi gücüyle bunu yapmayı teklif eder.
ReplyDeleteOvadiya Arapçada nasıl Abdullah oluyorsa, Berekhiya da Bereketullah olur.
1970lerde doğan halamın ismi elfesiya. Diyarbekir'den. Kımlikteki ismi elif olabilir ama tam bilemiyorum, malum kürtlerde gerçek isim ile kimlik ismi farklı olabiliyor. Daha yaşlı, elfesiya isminde bi iki kadın daha duymuşluğum var.
ReplyDeleteElfesiya, Ağrı Direnişi liderlerinden Ferzende Bey'in oğlunun ismidir.
ReplyDeleteMerhabalar bir yazım için elfesya masalını araştırıyorum fakat hiçbir kaynak yok bu konu hakkında bilgi sahibi misiniz
Delete