12 Mart rejiminin İstanbul Sıkıyönetim Komutanı Faik Türün vardı, hatırlar mısınız? Latin Amerika romanlarından çıkma karanlık yüzlü bir general. Kontrgerilla dairesinin başı olduğu, Ziverbey köşkündeki işkenceli sorguları bizzat yönettiği söylenirdi. 12 Mart darbesinin asıl mimarıydı; daha doğrusu “sol” kılıklı ulusalcı-Baasçı ekibi tasfiye edip darbeyi “sağ”-muhafazakar çizgiye çeken takımın başıydı, genelkurmay başkanı Memduh Tağmaç’la birlikte. 1980’de AP’nin cumhurbaşkanı adayı da oldu.
Abisi Tevfik Türüng de o dönemde generaldi. Kızıldere’de Mahir Çayan’la on arkadaşının öldürüldüğü operasyonu yönetmişti. Deniz Gezmiş’in idamında da hazır bulunmuş. Faik Paşa da aslen Türüng imiş, telaffuz zorluğundan ötürü olacak, değiştirmiş.
Türüng neymiş diye bakıyoruz. Gümüşhane’nin Kelkit ilçesinde köy, yeni adı Bindal. Paşa kardeşler oralı mı? Bilmiyorum. Divriği Türünk (Çukuröz), Merzifon Türnüg (Sarıbuğday), Gümüşhane-Kürtün Türnik (Günyüzü), Samsun-Havza Türnik (Yaylaçatı), Gümüşhane-Şiran Törnik (Boğazyayla), Sivas-Ulaş Törnük (Korubaşı) köyü de olabilir. Ama Kelkit Türkiye’nin nüfusa oranla en çok faşist yetiştiren ilçesidir, oraya yakışırlar.
Coğrafi dağılım size hemen ipucunu sağlamalı: Doğu Anadolu’dan Amasya-Tokat’a uzanan üçgen, evet, Ermenice. Sert r ile trnig դռնիկ veya turnig դուռնիկ “kapıcık, küçük geçit”. Google Earth’ten teker teker kontrol ettim. İstisnasız yedisi de ilgili ilçenin dış kenarında, dağ geçidine giden dar bir vadi veya boğaz içinde. Genel kural: Ermenice (ve Rumca) yer adlarında kalın ünlü dizisi Türkçede ince ünlü olur (u > ü). Ermeniceye özgü ünsüz yığışmaları Türkçede genellikle araya katılan yuvarlak ünlü (o/ö/u/ü) ile telafi edilir.
Bir yerin adının nece olduğuna karar vermeden mutlaka yakın çevreyi de hesaba katmak lazım. Kelkit’in tabii kendisi Ermenice. 4. yy’dan itibaren tüm tarihi kaynaklarda Kayl ked Գայլգետ diye geçer, yani “kurt ırmağı”. Yunancası 1. yy’da Strabon ile 2. yy’da Ptolemaios’un değindiği Lykos Λύκος, yani “kurt ırmağı”. Ta o zamandan bilmişler ne mal olacağını.
İlçedeki 85 köy ve kasabadan 25 kadarı geçen yüzyıl başı itibariyle Türkçe (İğdiş, Akdağ, Cemalli, Deliler, Karacaviran, Çevirme, Kızılca, Mahmatlı, Sarışeyh...). Bunların çoğu ilçenin güneyindeki marjinal arazilerde; sonradan iskan edilmiş yerler olmaları kuvvetle muhtemel. 30 kadar yer kesin Ermenice (Ançrti, Xndzori, Sıpanazad, Aşodi, Mangud, Surpkrikor > Sipikör, Morokom, Tarbas, Pernig, Posig...). Birkaçı Türkçe görünüyor ama pek şüpheli (Deredolu? Dölek? Devekorusu?). Mesela Kömür köyünde kömürle ilgili bir belirti yok, belli ki aslı Ermenice Komer (“hayvan damları”). Yirmiye yakın yer adını çözemedim. En kuzeyde, yani Karadeniz dağlarına sırt veren birkaçında (Gedil, Geletürne, Bandula...) Rumca kokusu alıyorum ama emin değilim. Biri (Gundeherek) Kürtçe olabilir, zaten Badıllı aşiretiymiş, ama “Türkmen” olduklarını söylüyorlar.
Kelkit ilçesinde bildiğim kadarıyla 19. yy sonunda gayrimüslim Ermeni nüfus yok. Belli ki daha önce araziye intibak etmişler. Hatta eğer paşalar buralıysa, belli ki iyi intibak etmişler.
Bazı paylaşımlarınızda M*rksizm denen yağma ideolojisini Kemalizm'e yeğlediğinizi fark ediyoruz hocam. Geçen de Ulusolcuların aslında S*syalizm'i çarpıttığını iddia eden birisin yazısını paylaştınız. Sanki tam anlamaları daha hayırlı olurmuş gibi.
ReplyDeleteAçıkça söyleyeyim, fikirlerinin başa gelmemesi bu barbarları Kemalistlerden daha iyi kılmıyor. Gittikleri yerde kan ve göz yaşı döktürmekten asla çekinmemiş bu yamyamlara karşı gerekirse Evrenler, Erimler, Türüngler veya Pinochetlerle işbirliği yapmaktan çekinmemek gerekir. Kendi ülkelerinde karanlık bir hüküm sürseler dahi hayat kalitesini en azından çekilebilir kılmış ve Batı ittifakına (samimi olsun olmasın) destek olmuş bu kimselerin varlığı kızıl hakimiyetine bin kez tercih edilir. Kemalistlerin yaptığı taş çatlasa birkaç Kürt aşiretini Ege'ye sürmek veya köylere random isim atmak oluyor. Maoistlere, Hocaistlere, Stalinistlere göre çok daha iyi. Kürtçe ağıt okuyamamak açlıktan taze ceset aramaya tercih edilir.
Abi bir de halk müziği sanatçısı Muazzez Türüng vardır aynı soyada sahip. Muazzez hanım Aydın Yenipazarlı imiş. 1923 doğumlu. 2011'de vefat etmiş. Soyadı eşinin olsa gerek. Eşi kimdir bulamadım. Ama subaymış. Tevfik Türüng'ün eşi olabilir sanırım. 1977'de radyodan ayrılmış.
ReplyDeletePasanin bipolar oldugunu duymustum. Eger oyleyse bu kadar yukselebilmesinin arastirilmasi lazim.
ReplyDelete-ung eki Ermenice'den geliyorsa Külünk kelimesinin kaynagi nedir? Cevaplamaniz dilegiyle.
This comment has been removed by the author.
ReplyDeleteRahmetliye "Faik Türün, sürüm sürüm sürün" diye dua ederlerdi.
ReplyDeleteAma Kelkit Türkiye’nin nüfusa oranla en çok faşist yetiştiren ilçesidir, oraya yakışırlar.
ReplyDeleteTürkiye de Malatya Elazığ,Sivas ve Yozgat havalisi de bu tür faşist boldur.Adamın Faşist olduğunu 500 metreden anlarsın.Her şeyin sonradan olması/görmesi aşırı oluyor galiba.Sonradan kadın olanlarda böyle değil mi?
Sosyalizm onurlu,sade, merhametli ve paylaşımcı insanların fikridir.Bu sebeple sosyalizm önce karakter meselesidir.Herkesin eşit olması, kimsenin aç, dışlanmış olmaması yegane arzumuzdur.Sevan abiye memleketinden sevgilerle.
ReplyDeleteevet evet mesela kampoçyada kızıl kimerlerde çok örnek bi insalcıl sosyalizim modeli uygulamıştı bi zahmet araştıralım
DeleteBu kardeş paşalar ve ataları ile Kuteybe bin Müslim'in savaştığı "kafir"lerin Kuteybe'den daha namlı birer "mücahid" olup çıkan ahfadı arasında bir fark var mı?
ReplyDelete