Milli tarihi delik deşik edenler - 2

Alman imparatoru Konrad, Hohenstaufen’ların sonuncusu, papaya savaş açan 2. Friedrich’in oğlu, Haçlı seferlerinde Silifke yakınlarında bir yerde derede boğulan Friedrich Barbarossa’nın torunu. Tarihleri yanılmıyorsam 1220’lerden 1250’ye; internetim yok, ezbere yazıyorum. Almanya’dan kovulduğundan, anasının mülkü olan Sicilya adasında hüküm sürmüş. Palermo’daki sarayı bir süre Avrupa’nın sanat ve kültür odağı olmuş; şiirde, müzikte, egzotik ve lüks ürünlerde çağın trendlerini belirlemiş. Mesela Rönesans-öncesi devirde Avrupa şiirinin rotasını çizen Katalan ve Provansal (Güney Fransa’lı) saz şairleri yola buradan çıkmışlar. Avrupa müziğinin temel enstrümanları – ud > lauta, kemanın atası olan viol – ilk burada duyulmuş. Avrupa dillerine giren dört yüze yakın Arapça kelimenin büyük bir bölümü de bu yıllarda Sicilya’dan yayılmış. Çoğu lüks tüketime ve ticari eşyaya ilişkin terimler, zümrüt, topaz, pahalı kumaş türleri, egzotik kimyasal maddeler, narenc > orande, limon vb.

Adanın Araplardan alınması iki yüz yıla yaklaştığı halde, o tarihte Sicilya’da halâ bir Müslüman Arap nüfus var. Konrad onlarla yakınlık kurmuş. Şiir ve risale yazacak kadar Arapça öğrenmiş, ya da en azından öğrendiğini ileri sürmüş. Arap cellabiyesiyle ressamlara poz vermiş.

Ortaçağın en önemli coğrafyacılarından biri sayılan el-idrisî vardır, Miftahül Buldan (“Ülkelerin Anahtarı”) yazarı. Benim IndexAnatolicus çalışması sırasında yararlanmıştım, 13. yy Anadolu yer adları konusunda nadir kaynaklardan biridir. Sonradan fark ettim ki neymiş? İdrisî kitabı Konrad’ın siparişi üzerine yazmış, ona ithaf etmiş.

x
Konrad’dan sonra Alman imparatorluğu dağıldı. Yirmi yıla yakın bir fetret devri yaşandı. Almanya’nın güneybatı ucunda uyduruk bir mülkün sahibi olan Habsburg’lan o hengâmede palazlandılar, Avusturya’yı ele geçirdiler. Ama o ayrı hikâye, başka zaman.