Türk isimleri neden Arapça?

4.097413	Mehmet	a	3.416798	Fatma	a
2.446346	Ali	a	2.297893	Ayşe	a
2.152599	Mustafa	a	1.812450	Emine	a
1.917072	Ahmet	a	1.538625	Hatice	a
1.459441	Hüseyin	a	674093	Zeynep	a
1.448489	Hasan	a	526868	Havva	a
1.104549	İbrahim	a	483520	Meryem	a
929263	İsmail	a	468750	Elif	a
839972	Osman	a	423887	Şerife	a
682629	Halil	a	418905	Sultan	a
573299	Ömer	a	389533	Hanife	a
562251	Yusuf	a	314377	Zeliha	a
534240	Süleyman	a	307760	Cemile	a
530180	Ramazan	a	303625	Zehra	a
493633	Murat	a	296430	Hacer	a
471404	Abdullah	a	291424	Keziban	f
391551	Mahmut	a	290815	Sevim	t
364877	Salih	a	255710	Hayriye	a
356779	Kemal	a	248128	Kadriye	a
316406	Recep	a	238322	Gülsüm	a
310405	Yaşar	t	231887	Halime	a
268162	Emin	a	230339	Hanım	t
248789	Kadir	a	223609	Asiye	a
247553	Bekir	a	223603	Aysel	t
230574	Bayram	t	207006	Leyla	a
228911	Hacı	a	206891	Esma	a
222644	Şükrü	a	204186	Gülüzar	f
214108	Cemal	a	203746	Hamide	a
211832	Musa	a	201949	Döndü	t
206579	Selahattin	a	198160	Melek	a
202234	Nuri	a	193566	Rabia	a
199372	Adem	a	193436	Zekiye	a
191413	Metin	a	186811	Naciye	a
187469	Dursun	t	186571	Hülya	a
183920	Rıza	a	185575	Nuriye	a
183141	Orhan	t	184454	Saniye	a
179881	Abdurrahman	a	182653	Ayten	t
174395	Fatih	a	181009	Aynur	t+
174369	Şaban	a	178497	Makbule	a
174207	Zeki	a	176472	Güllü	t
174033	Arif	a	170822	Türkan	f
172671	Kazım	a	169360	Safiye	a
172051	İsmet	a	162389	Necla	a
170560	İhsan	a	162178	Huriye	a
162190	Sabri	a	161843	Nazmiye	a
156150	Yılmaz	t	161629	Dudu	t
155459	Celal	a	158640	Rukiye	a
155087	Kamil	a	157773	Saliha	a
154472	Hakkı	a	157336	Rahime	a
151856	Mevlüt	a	155732	Özlem	t
151113	Muzaffer	a	154223	Yasemin	f
149329	Veli	a	152643	Feride	a
147792	Hakan	t	148798	Şükran	a
146667	Nurettin	a	148459	Remziye	a
141698	Muhammet	a	146458	Saadet	a
140396	Durmuş	t	146323	Dilek	t
			145295	Münevver	a
			144662	Songül	t
			141984	Sevgi	t
			140908	Şükriye	a
			139956	Yeter	t
			139891	Ümmühan	a
			137913	Selma	a
			131791	Seher	a

Tabloda 2009 itibariyle Türkiye’de en sık kullanılan 120 adı görüyoruz. Adların tüm olası varyantları (Fadime, Fatime, Fatıma, Fatuma, Fedima...) sayılara dahil edilmiştir, ancak “ayrı ad” olarak algılanan türevler (Fatoş, Fatey, Fatmana) ayrı maddededir. 120 adın toplam nüfusu  28.413.875 erkek ve 22.615.319 kadın olmak üzere 51.029.214 kişidir. Bu rakam, yaklaşık 98 milyon nüfuslu genel tablomuzun % 51,6’sıdır. (Çift isimler ayrı ayrı kaydedildiği için genel tablo nüfusu 2009’daki ülke nüfusundan %37 kadar fazladır.)

İlk 120’ye giren kadın adlarının sayıca erkek adlarından fazla fakat nüfusça daha az olmasının nedeni, diğer kültürlerde olduğu gibi Türkiye’de de erkeklere nispeten daha “resmi” (kamusal kültürün normlarına uygun), kadınlara ise daha fantezi “özel” adlar verme eğilimidir. Tablonun genelinde, yaklaşık eşit kadın ve erkek nüfusunda 91.131 farklı yazıma sahip erkek adı ve 173.211 farklı yazıma sahip kadın adı bulunmaktadır. Bir başka deyimle erkek adlarının ortalama nüfusu 537,7 iken, kadın adlarının ortalama nüfusu 282,9’dur.

Sağ kolonda adların hangi dilden kaynaklandığını gösterdim. Görüldüğü gibi Türkiye’de en yaygın olan 120 adın tümü Arapça (a), Farsça (f) ve Türkçe’den (t) türemiştir. (Listede aşağıya doğru indikçe başka diller de görülecektir.) Baskın dil açık farkla Arapçadır.

En popüler 56 erkek adının 49’u Arapçadır. Arapça adların toplam nüfusu 27.057.948 olup, 56 adın toplam nüfusunun yüzde 95,2’sini oluşturmaktadır. Türkçe olan 7 ismin oranı yüzde 4,8’dir. En popüler erkek adları arasında Farsça kökenli olan yoktur.

En popüler 64 kadın adının 47’si Arapçadır. Arapça isim taşıyanların nüfusu 19.417.558 olup, listedekilerin yüzde 85,9’udur. Türkçe olan 13 isim %10,5, Farsça olan 4 isim %3,6 nüfusa aittir. (Farsça gül ve Arapça nur birimlerini barındıran Güllü, Songül ve Aynur adlarını, Türkçede üretildikleri için “Türkçe” olarak işaretledim. Türkan adı da isteğe bağlı olarak Farsça veya Türkçe sayılabilir. Başka Ortadoğu dillerinden Arapçaya alıntı olan Yusuf, Süleyman, İbrahim gibi adları, Türkçeye doğrudan doğruya Arap kültüründen alındıkları için, Arapça saydım.)

Nüfus genelindeki oranlar bunlardan azıcık daha dengelidir. Doğrudan Arapçadan alıntı olarak işaretlediğim 2242 erkek adının nüfusu 40.843.264 çıkıyor. Bu rakam toplam 49.629.607 erkek adı nüfusunun yüzde 82.2’sidir. Hesaba örneğin Memo, Memik, Memoli, Sülüş gibi Arapçadan çıkma türevler ve Hacıbekir, Seferali gibi bileşikler henüz dahil edilmedi. Şimdilik herhangi bir dile tayin edebildiğim 47 küsur milyon erkek adı arasında net bir şekilde Arapça olanlar yüzde 85,2 tutuyor.

Kadın adlarında oran %78 ile 80 arasındadır. Ancak henüz kadın adlarını işaretlemeyi bitirmediğimden kesin bir rakam veremeyeceğim.

*

Kişi adları bir kültürün en temel, en mahrem, en yalansız düzeyidir. Çeşitli kültürel davranışlarında belli oranlarda kamuda kabul gören söylemlere boyun eğen kişi, sıra çocuğunun kimliğini belirlemeye geldiğinde çoğu zaman kendine ve ailesine ilişkin en derin ve gerçek duygularını öne çıkarır.

Bu durumda, Türkiye kültürünün, en mahrem ve yalansız düzeyinde, %85 ila 95 oranında Arap’tan aktarma olduğunu sanırım ileri sürebiliriz. Son yılların kültür kavgalarını ve hatta kısmen siyasi davranışlarını bu açıdan yorumlamak ilginç sonuçlar verebilir.

(Bir olası itiraz: Yukarıdaki tablo yaşa göre tasnif edilmemiştir. 2009’da Türkiye’de ortanca yaş [median age] 30 civarındaysa tabodaki adların yarıdan fazlası 1979’dan önce konulmuş demektir. Genç kuşakta ortalamalar biraz değişmiş olabilir. Ancak ciddi bir fark olacağını pek tahmin etmiyorum, olsa da Arapça adların daha da artması yönünde olabilir pekala.)