“Kürt adı” derken aslen Kürtçe olan adları değil, Kürtlerce kullanılan adları kastediyoruz. John ve Mary de aslen İngilizce değildir ama İngiliz adlarıdır.
Aşağıda Türkiye genelinde yüzde 90’ı aşkın oranda Kürtlerde görülen adların bir kısmını listelemeye çalıştım. Bu adlardan birini taşıyan bir bireyin yüzde 90’ı aşkın ihtimalle (bazı adlarda yüzde yüz) Kürt olduğuna ya da ebeveyinin kendini Kürt saydığına hükmedebiliriz. İstisnalar elbette vardır. “Adım Abdülaziz ama haşa Kürt değilim” diyenler elbette çıkabilir. İstisnalardan değil kuraldan söz ediyoruz.
Listelediğim adların toplam nüfusu 1 milyona yakındır (980.000 kişi). Sadece nüfusu ondan fazla olan isimleri dikkate aldım. Tek kişi veya üç beş kişide görülen Kürt adları listeye dahil değildir. Bu zümreye giren adların sayısı binleri bulur; beni aşar.
Kimin Kürt olduğunu anlamak için isimlerin nüfusa kayıtlı olduğu il ve ilçeleri göz önüne aldım. Etnik açıdan karışık olan yerlerde (Midyat, Siverek, Viranşehir, Birecik, Pütürge, Siirt merkez, Sason, Erciş, Muradiye, Patnos, Digor, Şenkaya, Ardahan...) mümkünse köy bazında kontrol etmeye çalıştım; mümkün değilse işaretlemedim. Gene de karışık yerlerde sadece Arapların, Türkmenlerin, Azerilerin ya da Karapapakların kullandığı bazı isimler yanlışlıkla listeye karışmış olabilir. Benim hatamdır; düzeltiniz. Kurmanci/Zaza ayrımı yapma imkanı da bulamadım. Bu yüzden spesifik olarak Zazalara ait olan birkaç isim de buraya eklendi.
Kürt/Zaza dilli Alevilere özgü görünen adları aşağıda ayrı listeledim. Ayrı bir kültür sahası olan Dersim’de tespit edebildiğim adları da ayırdım. Suriye sınırı bölgesinde Kürt/Arap ayrımı yapamadığım isimleri yine ayrı bir listeye aldım.
Adların birçoğuna ilişkin daha ayrıntılı notlarım vardır. Merak ederseniz www.turkadlar.com sitesinde ilgili ada bakınız.
KÜRT ADLARI
KÜRT ADLARI
(K) Abde Batman, Şırnak, Siirt
(E) Abdulaziz
(E) Abdulbasir
(E) Abdulbasit
(E) Abdulbedih
(E) Abdulcelil
(E) Abdulferit
(E) Abdulgaffar
(E) Abdulgafur
(E) Abdulgani
(E) Abdulhabib
(E) Abdulhadi
(E) Abdulhakim
(E) Abdulhalik
(E) Abdulhalim
(E) Abdulhalit
(E) Abdulhaşim
(E) Abdulhaydar
(E) Abdulkadim
(E) Abdulkudus
(E) Abdulmenaf
(E) Abdulmevla
(E) Abdulmuhsin
(E) Abdulmusa
(E) Abdulmuttalip
(E) Abdulnasır
(E) Abdulvahap
(E) Acaç
(E) Adam
(K) Ade Diyarbakır, Mardin
(E) Ademrıza Ağrı (Patnos, Diyadin)
(K) Adi Mardin (Merkez, Kızıltepe, Mazıdağı), Urfa (Viranşehir)
(E) Adi
(K) Adilşah Hakkari (Merkez), Van (Başkale)
(K) Adle Kızıltepe, Şırnak
(E) Ado
(K) Ado
(K) Adul Siverek, Gerger
(E) Afo
(E) Agit
(E) Ago
(E) Ahmo
(E) Ahya Hakkari, Şırnak, Van
(E) Ait Urfa (Suruç, Viranşehir, Siverek)
(K) Akise Diyarbakır, Mardin, Batman
(K) Aklime
(E) Ako
(K) Akut
(E) Alhas Afşin, Elbistan
(E) Alik Nusaybin, Kızıltepe
(E) Aliko
(E) Alo
(E) Amed
(E) Ami
(E) Amo
(K) Amşe
(K) Ano
(K) Antika
(K) Anude
(K) Apta Diyarbakır, Mardin
(K) Ardihan Mardin
(E) Arjen
(K) Arjin
(K) Arruna Kızıltepe, Derik, Viranşehir
(E) Aşıti
(K) Asya
(K) Ate Çermik, Gerger, Pütürge
(E) Atman Mardin (Derik, Kızıltepe)
(E) Avani Tatvan, Hizan
(E) Avdel Hakkari, Şırnak (Beytüşşebap)
(K) Avdet Hizan, Tatvan
(K) Ayno
(K) Aynulmelek
(K) Ayşete
(K) Ayşi
(K) Ayşo
(E) Azadi
(K) Azet
(E) Azettin
(E) Azimşer
(E) Azo
(E) Babi
(E) Bahoz
(E) Bapir
(K) Başhanım Ağrı (Diyadin), Van
(E) Baso
(E) Başo
(K) Bavan Hakkari, Van
(E) Baver Diyarbakır, Urfa
(E) Bayloz Van (Özalp, Saray, Çaldıran, Muradiye)
(E) Baz
(E) Bazi Van, Şırnak, Hakkari
(K) Baziğe Mardin, Diyarbakır, Batman
(E) Bazo Urfa (Halfeti, Birecik), Pazarcık, Doğanşehir
(E) Bebekir Gercüş, Midyat
(E) Beco Urfa
(E) Bedel Van, Hakkari, Şırnak+
(K) Bedevi
(E) Bedevi
(E) Bedih
(E) Bedin
(E) Bedirhan
(E) Bedo
(E) Bedran Mardin, Diyarbakır
(K) Bedricemal Erzurum (Karayazı, Tekman), Muş
(K) Bedrişah Erzurum (Hınıs, Çat), Bingöl (Adaklı, Karlıova)
(K) Bedrizaman Ağrı, Erzurum (güney), Malazgirt
(K) Befro Van, Hakkari, Bitlis
(E) Begendi Mardin (Kızıltepe), Diyarbakır
(K) Begi
(E) Bego Tunceli, Diyarbakır, Bingöl, Palu+
(K) Bego Mardin
(K) Beklisa Hakkari, Şırnak
(E) Beko
(K) Belçim
(K) Berçem
(E) Berces Şırnak, Siirt, Mardin, Urfa
(K) Berfi
(E) Berho
(K) Beritan
(E) Beritan
(K) Berivan
(K) Bermal Diyarbakır, Siverek
(E) Berzan
(K) Beser
(K) Beserek
(K) Besi
(K) Besiye Diyarbakır (Silvan, Kulp), Batman
(K) Besna Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şırnak
(K) Beso Mardin, Urfa, Van
(K) Besra Diyarbakır+
(K) Besrayi Ağrı, Muş, Van+
(E) Besri
(E) Beter
(K) Beybun Hakkari, Şırnak, Pervari, Hizan
(K) Beylete Şırnak, Midyat, Gercüş
(K) Beyyo Urfa, Mardin (Mazıdağı, Derik)
(K) Bezar
(K) Bezi
(E) Bijdar Şırnak, Cizre
(E) Bilan
(K) Bildane Bingöl (Merkez, Solhan)
(K) Bilekş Van (Gürpınar, Çaldıran, Muradiye), Siirt (Pervari)
(K) Bilican Muş
(E) Billo
(E) Binaf
(K) Binefş
(E) Bino
(E) Biret Bitlis (Mutki), Muş
(E) Birik
(E) Birindar
(E) Biro
(K) Bizi Urfa (Siverek), Adıyaman, Mardin
(E) Bobil Van (Özalp), Mardin
(E) Bonci
(E) Boro Pertek, Kahta, Gerger, Siverek
(E) Botan
(E) Boti
(E) Bozan Urfa (batı kesimi), Gaziantep, Adıyaman
(K) Bozan Urfa
(K) Bozi Mardin, Diyarbakır
(E) Bozo
(E) Brusk
(K) Bubi Diyarbakır, Mardin
(E) Bubo Mardin (Derik, Mazıdağı), Urfa (Viranşehir, Siverek)
(K) Cahire
(K) Cahize
(K) Camiye Muş (Hasköy), Bitlis (Mutki)
(E) Cano
(E) Çavraş
(E) Çavşin
(K) Çavşin
(E) Çavu Pütürge
(K) Cazime Diyarbakır
(K) Caziye
(E) Cebeli Diyarbakır, Elazığ
(K) Ceci Ağrı (Patnos, Tutak, Diyadin), Van (Muradiye, Erciş, Özalp)
(E) Ceduh Bitlis, Pervari, Yüksekova
(E) Cehver Şırnak, Hakkari, Siirt
(E) Çeko
(E) Cellat Van, Hakkari, Beytüşşebap
(E) Cello
(E) Cembeli Kozluk, Sason, Silvan
(K) Cemet Bitlis, Siirt, Batman, Diyarbakır
(E) Cerdo Urfa (Suruç, Merkez)
(E) Çerhe Van (Muradiye, Özalp)
(E) Çeto
(E) Cevli Kahta, Gerger
(E) Cibo
(E) Cibri
(K) Çiçeği Mardin
(E) Cidan Mardin, Batman, Urfa
(E) Ciğerhun
(K) Çilgezi Van (Muradiye, Çaldıran), Ağrı (Doğubeyazıt), Bitlis (Mutki)
(K) Çilnaz Van
(K) Çilo
(E) Cimo
(E) Cindi
(K) Cirva Mardin (Midyat, Kızıltepe), Batman (Gercüş, Kurtalan, Beşiri)
(E) Çiya
(E) Çoli Şırnak, Hakkari, Batman
(K) Çuçi
(E) Çuço
(E) Çuro
(E) Danko
(E) Dedo Adıyaman, Urfa, Malatya
(K) Dehile Şırnak (İdil, Uludere), Eruh
(K) Delal
(E) Delal
(E) Deli Urfa, Mardin, Siirt
(E) Delibaş Muş, Bitlis
(E) Delil
(K) Delila Şırnak, Hakkari
(E) Delli Mazıdağı
(E) Dello
(E) Dengin Kahta
(E) Dengir Kahta
(E) Derbas
(K) Derdi Bingöl (Solhan, Genç, Merkez)
(K) Derdinaz Muş, Bitlis (Mutki)
(K) Derdo Muş, Bitlis (Mutki)
(E) Dersim
(E) Dijvar
(K) Dilan
(E) Dilbirin
(K) Dilgeş
(E) Dılovan
(E) Dino
(E) Dırbaz Van, Hakkari, Şırnak
(E) Dirbo
(E) Dirih Bingöl, Palu, Diyarbakır (kuzey kesimi)
(K) Ditin
(E) Divali Hakkari, Beytüşşebap, Pervari, Van
(E) Diyadin Diyarbakır, Bingöl, Siirt, Mardin
(E) Dodo Derik, Viranşehir
(K) Dori Hakkari, Şırnak
(K) Dotmir
(K) Dülşah Diyarbakır, Urfa (Siverek)
(E) Ebettin Kulp, Sason, Kozluk
(K) Ebrize Mardin
(E) Edo
(K) Edremit
(K) Edul
(K) Eğrice
(E) Ehdünür
(K) Elfesiya Ağrı, Erzurum (güney), Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Batman
(E) Elfesiya Ağrı, Erzurum (güney ilçeleri), Erciş, Malazgirt
(K) Elo
(K) Elsinet
(E) Emer
(E) Emino Mardin (Derik, Kızıltepe)
(K) Emo
(E) Emo
(K) Emoşi Mardin
(E) Endeli Pervari, Tatvan, Gevaş
(E) Enüş Ergani
(K) Erdihan Mardin (Nusaybin, Kızıltepe)+
(K) Erzan
(E) Erzan
(K) Erzi Mardin+
(K) Erzo Mardin, Diyarbakır, Urfa
(K) Esmanperi
(K) Eşret Van (Başkale)
(K) Esrin
(E) Esveri Ergani
(K) Evin
(E) Evin
(E) Evindar
(K) Eytan Mardin (Kızılepe, Midyat)
(E) Ezdinşir
(E) Ezver
(E) Faka Eruh, Pervari, Bahçesaray
(K) Fakide Hınıs, Tekman
(K) Fakite Bingöl (Merkez, Solhan)
(K) Famile
(K) Fatey
(K) Fatım Mardin, Siirt, Şırnak+
(K) Fedile Diyarbakır, Batman, Bitlis, Muş, Van
(E) Felemez Mardin
(K) Felemez
(E) Fendi
(K) Fendiye
(K) Ferfuri Erzurum (Hınıs, Tekman), Muş, Bitlis
(E) Ferhenk Hakkari (Şemdinli, Yüksekova)
(E) Ferho
(K) Ferice
(E) Fermo
(K) Fero
(E) Ferzende
(K) Ferzimelek
(K) Ferzo
(E) Ferzo
(K) Fettum Mardin (Derik, Mazıdağı), Urfa (Suruç)
(K) Fevruşa Silvan, Kozluk, Sason
(E) Feyat
(K) Feyruşah
(E) Feyruşah
(K) Feyruşan Mardin (Savur)
(E) Feyyo Derik, Siverek, Çınar
(E) Fidel
(K) Fidel
(E) Filit
(K) Firince Palu, Karayazı, Ağrı, Digor)
(E) Garibo Nusaybin
(K) Garipşah Diyarbakır (Silvan, Kulp), Muş
(E) Garzo Sason, Mutki, Çermik, Çüngüş
(K) Gaze Urfa, Diyarbakır, Batman, Hakkari
(K) Gazzo Mardin
(E) Gedro Urfa (Suruç)
(E) Gefo Ağrı (Hamur), Van (Erciş)
(K) Geji
(E) Gejo Van, Ağrı (Doğubeyazıt, Diyadin), Iğdır
(K) Gemi Bitlis
(E) Gemo
(K) Gemra Mardin (Derik, Kızıltepe), Urfa (Viranşehir)
(E) Genco Diyarbakır, Mardin, Batman+
(E) Gendo Siverek
(K) Gezizer
(K) Gezo
(E) Gezo
(E) Giyap Diyarbakır (Bismil, Çınar)
(E) Gorgo Van (Çatak, Gürpınar), Pervari
(K) Gözi Urfa, Mardin, Diyarbakır
(E) Gülettin
(K) Güli
(K) Gülnam Hakkari (Şemdinli, Yüksekova)
(K) Günci Bingöl (Genç), Palu
(K) Gurbet Mardin, Diyarbakır, Batman, Hakkari, Van+
(E) Güro Mardin (Mazıdağı), Bitlis (Hizan)
(K) Hacice
(K) Haciye
(E) Hado
(E) Hafari Malatya (Pütürge)
(K) Hafife Mardin, Diyarbakır+
(E) Hafo
(K) Hafsad
(K) Hafso Mardin (Ömerli, Nusaybin)
(K) Haile Bitlis (Hizan, Tatvan, Mutki)
(E) Hakimo
(E) Hakkari
(K) Hali
(E) Hali
(K) Haliye
(E) Hallo
(E) Hamdin
(E) Hamdo
(K) Hamile
(E) Hamo
(K) Hamsa
(K) Hamur Varto, Karlıova
(E) Hamut
(E) Hamzo
(E) Hanabdal Van
(E) Hanemir Şemdinli
(E) Hani Mardin
(K) Hanımşah Diyarbakır, Muş, Bitlis+
(K) Hano
(E) Hano
(K) Hanpul Eleşkirt, Sarıkamış, Tekman, Karlıova
(E) Harbi
(K) Harbinaz Bitlis, Siirt, Muş, Erzurum (güney kesimi)
(E) Hasanlütfü Bingöl (Karlıova)
(E) Hasso
(K) Havize
(E) Havto
(E) Haydo
(K) Hayiç Siirt, Şırnak
(K) Haysi
(K) Hazal
(K) Hazne Mardin, Diyarbakır (güney kesimi), Batman, Siirt, Bingöl
(E) Hazni
(K) Hede Siverek
(K) Hedle
(K) Hedo Mardin (Kızıltepe, Mazıdağı), Diyarbakır
(E) Heja
(E) Hejar
(E) Helat
(K) Heli
(K) Helin
(K) Hemra Diyarbakır, Urfa (Siverek), Mardin, Van, Hakkari
(K) Heremsi Diyarbakır, Mardin
(E) Hesin
(E) Hessam Şırnak (Uludere, Cizre), Batman
(K) Heval
(E) Heval
(E) Hevedi
(K) Heves
(E) Heves
(K) Hevi
(E) Hevint
(K) Heviş
(K) Hevla
(K) Hevzi
(K) Heyifhan Şırnak, Van
(K) Hezi Muş, Bingöl, Diyarbakır
(K) Hezni Mardin, Şırnak, Siirt
(E) Hilo
(K) Hinaf Van, Bitlis
(K) Hindistan
(E) Hindistan
(E) Hindo
(K) Hinnar
(K) Hino Mardin, Suruç, Pervari
(E) Hino Mardin
(E) Hırço
(K) Hişri Mardin (Dargeçit)
(E) Hişyar
(K) Hitti
(K) Hızım
(K) Hizni Siirt, Şırnak, Mardin
(K) Hizret Hakkari
(K) Hodi
(E) Hogır
(K) Hohi Mardin (Kızıltepe), Şırnak, Hakkari, Pervari
(K) Hori
(E) Horik Mardin (Mazıdağı), Urfa
(E) Horo Kilis, Antep (Islahiye, Merkez), Maraş
(E) Horto Derik, Siverek
(E) Hoşnav
(E) Hoşo
(K) Huhi
(E) Human Diyarbakır
(K) Humran
(K) Hurşi Beytüşşebap, Yüksekova
(E) İcat Diyarbakır, Mardin
(K) İda Urfa (Siverek), Mardin (Kızıltepe)
(E) İhsannuri
(E) İlamettin
(K) İme
(K) İncaz Diyarbakır, Urfa, Adıyaman
(K) İzmir Bitlis, Batman, Muş
(E) Jihat
(K) Jinda
(K) Jiyan
(E) Jiyan
(E) Kado
(E) Kalman
(E) Kalo
(E) Kamerizzaman
(E) Kanco
(K) Kanco
(K) Kanite Mardin (Nusaybin, Kızıltepe), Siirt
(E) Karabalık Ağrı, Erzurum (Hınıs, Karayazı), Muş
(K) Kaşem
(K) Kaside Batman, Siirt, Şırnak
(E) Kaso
(E) Kato Mardin, Urfa
(E) Kava
(E) Kavas Urfa (Suruç), Kırşehir (Çiçkdağı)
(K) Kavi Pertek, Van (Başkale)
(K) Kayoş Elazığ (Palu, Maden, Merkez)
(K) Kayser Van, Hakkari
(E) Kayser Van, Hakkari
(K) Kazi Van, Şırnak, Hakkari, Adıyaman
(K) Keji
(E) Kejo
(E) Kekeç
(E) Kekil
(E) Keko
(K) Kelim Şırnak
(E) Kendal
(E) Kerevan
(E) Kerro
(K) Kesire
(K) Keski Urfa (Siverek, Viranşehir), Bingöl (Solhan)+
(K) Kesra
(K) Kessüme Mardin (Kızıltepe)
(K) Kevi
(E) Keyfo
(K) Kezo Mardin, Urfa, Diyarbakır
(E) Kezo
(E) Kikan Mardin (Kızıltepe)
(K) Kimet
(K) Kinayet
(K) Kinni Mardin, Diyarbakır, Urfa
(E) Kinno Mardin, Diyarbakır, Urfa
(E) Kinyas Van+
(E) Kırho Mardin (Dargeçit, Nusaybin)
(K) Kırmızı
(K) Kişmiş Ardahan, Ağrı, Van, Bitlis
(K) Kitan Van, Hakkari, Şırnak, Ağrı
(K) Kitti Urfa, Mardin
(E) Kitto
(E) Koçer Diyarbakır, Elazığ
(K) Köçeri Mardin
(E) Koçero
(K) Kofi Şırnak
(E) Köro
(E) Köşker Varto
(K) Koti
(E) Koti
(K) Kübar
(E) Kubat
(K) Kudi
(K) Kuli Dersim
(K) Kulilk
(E) Kulink
(E) Külük Mardin
(E) Kürdi
(E) Kürdo
(E) Kuri Van (Bahçesaray)
(K) Kütahi Bingöl (Merkez)
(E) Kutas Van, Hakkari, Uludere
(K) Kuti
(K) Kutır Hakkari, Beytüşşebap
(E) Kutto
(K) Laleş Şırnak, Silopi, Batman, İdil, Bismil
(K) Lali
(K) Lalihan Van (Gevaş, Gürpınar), Bitlis (Tatvan, Hizan)
(K) Lato
(E) Lavik
(K) Layiha Diyarbakır, Siirt, Batman
(K) Leto Mardin
(E) Lezgin
(E) Lobut Ergani, Maden, Alacakaya
(E) Loli Mardin (Derik)
(K) Lüksiye Nusaybin, Midyat
(E) Mado
(E) Mahşuk Diyarbakır (Lice, Silvan), Bingöl (Genç), Bitlis (Mutki, Hizan)
(E) Mahsum Diyarbakır, Mardin, Batman, Bingöl
(E) Mahsun
(K) Mambiz Şemdinli
(E) Mamezer Hakkari
(E) Mami
(K) Mami
(E) Mamo Antep, Maraş (Pazarcık, Elbistan, Nurhak), Adıyaman (Besni), Malatya (Akçadağ)
(K) Mantık Van (Çaldıran, Muradiye)
(E) Mao
(K) Mardin Cizre, Silopi
(K) Mariyete
(K) Medya
(E) Mekko
(K) Melesi Mardin, Batman, Şırnak
(K) Memi
(K) Menci Mardin, Urfa, Diyarbakır
(K) Menco Mardin (Derik, Mazıdağı)
(K) Menfa
(E) Menfi
(K) Menfiat
(K) Menfiye
(K) Meni
(K) Menice
(K) Merese Siirt, Batman, Bitlis
(E) Merhas
(E) Meto
(K) Meyan Hakkari, Şırnak
(K) Meymo Diyarbakır, Mardin, Batman
(E) Miço
(E) Mihdi Mardin, Diyarbakır
(K) Mihdiye Mardin, Diyarbakır
(E) Mihi
(E) Miho
(K) Mimi Hakkari (Merkez, Şemdinli, Çukurca), Beytüşşebap; Kilis, Islahiye
(K) Minevver
(K) Mini Gerger, Siverek
(K) Minoş
(E) Mirali
(K) Miran Van, Bitlis, Hakkari, Şırnak
(E) Miran Van, Bitlis, Hakkari, Şırnak
(K) Mirari Hakkari, Şırnak, Mutki
(E) Miraz
(E) Mirbahattin Ağrı, Van (Erciş, Muradiye, Çaldıran)
(E) Mirbey Bingöl (Merkez, Karlova), Palu
(E) Miro
(E) Mirsevdin
(E) Mirzeydin Diyarbakır
(E) Mirzo
(K) Miski Şırnak (Uludere)
(E) Miskin Mardin, Batman, Şırnak
(K) Miskine Mardin (Dargeçit, Nusaybin), İdil
(E) Mişko Mardin, Şırnak
(E) Mizgefti
(K) Mizgin
(E) Mizgin
(K) Momi Mardin (Derik, Mazıdağı)
(E) Moro Van, Muş, Ağrı
(K) Muşi
(K) Nalin
(K) Nariban Diyarbakır (Kulp, Silvan)
(K) Narinç Van (Gevaş, Bahçesaray, Çatak, Gürpınar), Şırnak (Uludere)
(E) Navhoş
(K) Naze
(K) Nazi
(K) Nazo Mardin, Diyarbakır, Urfa, Hatay
(E) Nehri
(E) Nercivan
(K) Nezete
(E) Nizar
(K) Nupelda
(K) Nurşin
(E) Nuvar
(E) Ömero
(E) Omo
(K) Ördek
(K) Papo Elazığ, Pertek, Çüngüş, Ergani
(K) Paşiye
(K) Pelda Diyarbakır
(K) Perdeneşin Diyarbakır (Silvan, Bismil), Batman (Kozluk)
(K) Perinaz
(K) Perişan Erzurum (Güney ilçeleri), Ağrı, Van, Bingöl, Muş, Batman, Diyarbakır kuzeyi
(K) Perisiman Malazgirt, Hınıs
(K) Pero
(E) Peşeng
(E) Peşmerge
(E) Peyal Van (Gevaş, Çatak, Gürpınar)
(K) Peyam Suruç
(K) Peyruze Mardin (Midyat, Nusaybin, Savur)
(E) Piço
(K) Pijan Uludere
(E) Pilink
(K) Piltan
(E) Piltan
(E) Piran
(K) Pirbez Şemdinli
(E) Piresim Diyarbakır (Lice, Silvan, Hazro)
(E) Pirhasan Keban
(E) Pirmus Hakkari, Şırnak
(E) Piro Mardin (Derik, Kızıltepe), Hakkari
(E) Piroz
(K) Piruze
(E) Pişar
(K) Piti
(K) Poreş
(K) Porsor
(K) Porzirin
(E) Püçük
(K) Pujan Uludere, Beytüşşebap
(K) Puri Şırnak, Hakkari
(K) Püten Bingöl
(E) Razo
(E) Reber Şırnak (Silopi, Cizre)
(E) Regent
(E) Remo
(E) Renas
(K) Reşi
(K) Revşan Erzurum (güney kesimi), Van+
(K) Revşe Mardin, Batman
(K) Revşen Hakkari
(K) Revşi Mardin, Batman
(K) Revzete
(E) Reyso
(K) Rindi
(E) Rişvan Kırşehir, Aksaray
(K) Rizbar Van, Hakkari, Şırnak
(E) Rızgan
(E) Rızgar
(E) Rızgo
(K) Rızkat
(E) Rızkı Van
(K) Rızkiye Diyarbakır
(E) Robin
(E) Rodi
(E) Roj
(K) Rojbin
(E) Rojbin
(K) Rojda
(E) Rojda
(E) Rojen
(E) Rojhat
(K) Rojhat
(K) Rojin
(E) Rojvan
(E) Romi
(E) Rona
(K) Ronayi
(E) Roni
(K) Rozan
(K) Rozerin
(E) Rubar
(K) Rubaşe Muş, Erzurum (Güney kesimi), Bitlis
(K) Ruken
(E) Ruken
(E) Rumet
(K) Ruskat
(E) Rutbettin
(K) Şabey Elbistan
(K) Sabrinaz
(K) Sacire Urfa, Diyarbakır, Adıyaman
(E) Saço
(E) Sadat Mardin
(K) Sadat Mardin
(E) Sadin Diyarbakır
(K) Safo
(K) Şağı
(K) Şaha Mardin, Urfa
(K) Şahinebat
(E) Şaho
(E) Salo
(K) Salo
(K) Sarete
(K) Sari Mardin+
(K) Sarice Hakkari (Yüksekova, Şemdinli)
(K) Sarya Van, Hakkari, Şırnak
(E) Şavak
(K) Sedo Muş, Bitlis (Mutki)
(K) Sekra
(E) Şemdin
(E) Semo
(E) Senanik
(K) Şengi
(K) Şeni
(E) Şerefhan
(E) Serhenk Hakkari (Yüksekova), Van (Başkale)
(E) Serhildan
(E) Sertip
(E) Seruhan Mardin
(E) Servan Diyarbakır, Mardin, Urfa
(K) Sev Şemdinli
(K) Sevahir Bingöl (Karlıova), Erzurum (Çat, Tekman)
(E) Sevdin
(K) Seve Diyarbakır, Mardin, Batman
(E) Şeveş
(E) Seydo
(E) Seydoş Derik
(E) Şeyhamit Elbistan
(E) Şeyhmus Mardin, Diyarbakır
(E) Seyitgül Muş (Merkez, Varto), Van
(E) Seyithan Diyarbakır (Lice, Kulp, Hazro)+
(K) Seyrani Mardin
(E) Seyreddin Mardin
(K) Seyri Mardin, Diyarbakır, Bitlis
(K) Seyro Mardin, Diyarbakır (Çınar)
(E) Siahmet Bitlis (Mutki)+
(E) Şiar
(E) Şibli
(K) Sican Adıyaman (Merkez, Çelikhan)
(K) Sidal
(E) Sidal
(K) Sidar
(E) Sidar
(K) Sıdo
(K) Sifi Mardin, Şırnak
(K) Sikal Şırnak (Silopi, Beytüşşebap)
(K) Şilan
(E) Silo
(K) Sılto Mardin
(K) Simanperi Van, Ağrı, Bitlis
(K) Simensa Mardin (Derik, Kızıltepe)
(E) Simo
(K) Şimşat Muş, Bitlis
(K) Şini Diyarbakır (Dicle), Elazığ (Palu)
(E) Sino Urfa, Mardin, Diyarbakır
(E) Şino
(E) Sipkat
(E) Şir
(E) Siraç Bingöl, Dİyarbakır, Mardin
(E) Şiro
(K) Sisi Tüm Kürt bölgeleri
(E) Şivan
(K) Sivi
(E) Siyabent
(K) Soni Van (Başkale), Beytüşşebap
(E) Şoreş
(K) Sori Şırnak, Mardin
(K) Sose
(K) Sosi
(K) Sosun
(E) Sosun
(E) Subat Siirt+
(K) Süstem Bitlis (Mutki), Muş
(E) Tajdin
(E) Takyettin Siirt, Batman, Bitlis, Diyarbakır
(K) Taybet Mardin, Şırnak
(E) Tayran
(K) Tebrize Van (Çatak, Bahçesaray), Hakkari
(K) Teklife
(K) Teknaz Bitlis, Siirt, Muş
(K) Telliye Kulp, Lice, Kahta
(K) Tellizer Van
(E) Tello
(E) Tembel
(E) Temer Şırnak, Pervari, Çatak
(E) Temin Kulp, Silvan, Kozluk
(E) Temo
(K) Teri2 Hakkari (Yüksekova)
(E) Tero
(E) Teto Hakkari (Şemdinli ve Çukurca)
(E) Tevekelli Diyarbakır (Silvan, Kulp), Muş
(E) Tevfo
(E) Teymen
(E) Teymur
(K) Teyran Palu
(E) Ticir Beytüşşebap
(K) Tilli
(E) Tillo
(K) Tınca Cizre
(E) Titan
(K) Toli Beytüşşebap
(K) Tozan Derik
(K) Tozey
(E) Tozo
(K) Tuhfetullah Hani
(K) Türko Mardin, Urfa
(E) Türko Mardin, Urfa
(E) Übeyit
(K) Ünize Bingöl (Solhan, Karlıova)
(E) Utman Urfa (Suruç, Bozova)
(K) Utti Mardin, Urfa
(E) Vechettin
(K) Vecide Bingöl, Siirt+
(E) Yadin
(E) Yado
(E) Yansur Genç, Hani, Palu
(K) Yekbun
(E) Yekbun
(E) Yeko
(K) Yesribe Mardin, Diyarbakır
(E) Yesrip Mardin, Diyarbakır
(K) Yüsra Mardin+
(E) Yüsrü Ergani
(K) Yüzbin Kozluk, Sason, Silvan
(E) Zana
(K) Zedeli
(E) Zeko
(K) Zelal
(K) Zerdi Varto, Hınıs, Tekman, Tercan
(E) Zerdin
(E) Zerduş
(K) Zere
(K) Zeri
(K) Zerinaz
(K) Zeriye
(K) Zero
(E) Zero
(K) Zeruk Şanlıurfa (Siverek, Hilvan, Viranşehir)
(K) Zevre Diyarbakır, Batman
(E) Zeydin k
(E) Zeydo
(K) Zeyi Ağrı, Bingöl, Tunceli
(K) Zezi Ağrı, Van
(K) Zilan
(E) Zilan
(E) Zilfo Elazığ, Malatya, Maraş (Pazarcık)
(K) Zilfo
(K) Zimzima Şırnak, Van, Bitlis
(E) Zinar
(E) Zinaver Midyat, Nusaybin, Dargeçit
(K) Zini
(K) Zino
(E) Zirar Hakkari (Şemdinli)
(K) Ziravik Şırnak, Siirt, Bingöl
(K) Ziri Bitlis, Mardin, Siirt, Hakkari
(K) Ziva Bingöl (Merkez, Genç), Palu
(K) Zivi
(K) Zozan
(E) Zozan
(K) Zümeyran Şırnak, Siirt, Van, Hakkari
ALEVİ KÜRT ADLARI
(K) Ahçik Hınıs, Varto
(K) Aris
(K) Aşey Elbistan, Pazarcık
(E) Bozali
(E) Çamo
(E) Canbaba
(K) Efey Malatya (Akçadağ, Hekimhan)
(E) Efo
(K) Gülo Maraş (Pazarcık), Sivas (İmranlı, Refahiye), Erzincan (Tercan)
(K) Hanarzu Sivas (İmranlı, Zara), Erzincan (Refahiye)
(K) Harsi Varto, Hınıs, Erzincan, Tunceli, Kiğı
(E) Hıdo
(E) Hürşehit Malatya (Hekimhan, Arapkir), Sivas (Divriği)
(K) İsey Pazarcık, Elbistan, Akçaday
(K) Kıllı
(K) Oğey Akçadağ
(K) Pirey Maraş (Pazarcık), Malatya (Akçadağ)
(K) Temey Elbistan, Adıyaman
(E) Uco
(E) Uso Maraş, Antep
(E) Zilfo Elazığ, Malatya, Maraş (Pazarcık)
(K) Zizey Elbistan, Afşin, Akçadağ
DERSİM ADLARI
(E) Alibinat Pülümür, Nazımiye
(E) Alihıdır
(K) Ane
(E) Bayi
(E) Bertal
(K) Çaki Hozat, Pertek
(E) Cansa
(E) Düzali Dersim (Merkez, Nazımiye)
(E) Efter
(K) Emoş
(K) Finci
(K) Fintoz Pülümür, Nazımiye
(K) Gayal Pülümür, Nazımiye
(K) Haskar Mazgirt, Nazımiye
(K) Haycan
(K) Kumi
(E) Lillo
(K) Meneş
(E) Munzur Dersim
(K) Ordi Dersim (Ovacık, Hozat)
(K) Pelgüzar
(E) Saycan
(E) Seyitmahmut Nazımiye
(K) Sisan Mazgirt, Karakoçan
(E) Teslim
(K) Ukuş
(K) Yemiş
ARAP VEYA KÜRT ADLARI
(E) Abdulalim Siirt, Batman, Bitlis
(E) Anter Hatay, Urfa, Mardin, Kurtalan
(E) Arfo Midyat
(K) Avaş Mardin, Urfa, Diyarbakır, Antep
(K) Bedre Hatay, Mardin
(E) Birho Urfa, Cizre
(K) Cazik Mardin (Nusaybin, Midyat)
(E) Cedan Urfa
(E) Deham Mardin (Ömerli, Kızıltepe), Siirt (Pervari, Eruh), Urfa (Akçakale, Harran)
(E) Diyap Hatay, Adana, Mersin+
(K) Elbiren Midyat, İdil, Nusaybin
(K) Emen Mardin (Savur)
(E) Faraç Mardin, Hatay
(K) Fasla Mardin
(K) Fıdda Mardin (Kızıltepe), Urfa (Viranşehir, Akçakale)
(K) Genduha Urfa (Viranşehir)
(E) Gülo
(K) Habo
(E) Habo
(K) Hacire Urfa, Mardin, Diyarbakır
(K) Hani
(K) Hanimi Mardin
(K) Hanse Urfa, Mardin
(E) Hanuş
(K) Harba Mardin, Urfa, Hatay
(K) Hayzeran Hatay (Samandağ, Merkez), Şırnak (Uludere, Beytüşşebap), Van (Gürpınar, Çatak)
(E) Hıtman Mardin (Merkez, Yeşilli)
(K) Hoda Urfa
(E) İdan Urfa (Akçakale, Harran), Mardin (Derik)
(K) İde Urfa, Mardin
(E) İdo
(K) İzgayra Mardin (Midyat, Nusaybin), Batman
(E) Küleyp Mardin, Batman
(K) Kürdey Urfa (Akçakale, Harran)
(K) Leymun Urfa+
(E) Makso Nusaybin, Midyat
(K) Nofa Urfa, Halep
(K) Redde Mardin, Urfa
(K) Şiha Urfa, Mardin, Hatay
(K) Yazi Urfa, Mardin
(K) Zerga Mardin, Urfa, Hatay
This comment has been removed by the author.
ReplyDeleteSibel canın dizisimiydi klibimiydi orada Berivan kızdan dolayı Türk aileler o dönemlerde doğmuş kız çocuklarına Berivan ismini bırakıyorlardı.
ReplyDeleteHocam isimlerin hepsine baktım, listeden bugüne kadar sadece Zozan ve Abdülhakim isimlerini gördüm, meğer ne farklı isimler varmış. Teşekkürler emeğiniz için.
ReplyDeleteSayin Nisanyan,
ReplyDeleteEline saglik, Tanri sana saglikli uzun omur versin.
Size Ermeni soyadlari hakkinda bir sorum olucak.
Neden bir cok Ermeni'nin sayadlari Turkce.
Bunun sebebi ne. Hem Osmanli doneminde bile bir cok Ermeni Turkce (soy) isimleri almis. Yanilmiyorsam 400 a 500 yil once bile Turkce isim alma olayi baslamis bile. Bunu son domendeki psycho-sosyal baski ve ayrimciliga baglamak mumkun gozukmuyor.
Siz ce sebebi ne?
Dengbej.
Avaş = öncelikle bu ismin çoğu zaman üveyş olarak kimliğe işlendiğini belirtmek isterim tınısının biraz arapçaya daha yakın olmasından müsebbeb arapça olma olasılığı daha ağır basıyor. Kürtçe telaffuzu Awaş'tır yumuşak v ile* tabii üveyş'in arapça ne demek olduğunu bilmiyorum Süveyş kanalının adını nereden aldığına bakmakta fayda var 🤣
ReplyDeleteArfo = Ârif isminin kürtlerce telaffuz edilen halidir
Cedan= yüksek ihtimalle türkçe karşılığı soydan anlamına geliyor. Ama ced Arapça cdd1 kökünden gelen cadd جدّ "dede, ata" arapçadır.
Öte yandan Kürtçede Ce* arpa, dan* veren yani arpa veren anlamına geliyor. Karar sizin 🤣
Hacire= genelde Hacıra diye telaffuz edilir ve arapça kökenli olduğu açık bir isim olmasına rağmen araplarca kullanıldığını sanmıyorum. Çok kullanılan bir isim olması sebebiyle uzatacağım biraz izninizle... bildiğiniz üzre islami fetişizmin eseri olarak bir anlamı olmayan adlar çok tuttu bu memlekette, Kübra ismi gibi (arapçada büyük, en büyük olan demek tabi kime büyük yahut neyi büyük tartışılır 🤣) türkiyede popüler olmasına karşın araplarda hiç kullanılmaz. Hacira'nın anlamında da yine böyle bir şey mevcut iyi ihtimali arzulayanlar genelde hacira'nın hicretten türediğini savunur. Ama bizzat islam hukukunda hacir terimi mevcuttur. Hakları kullanma ehliyetinin yokluğu, kaldırılması veya kısıtlanması anlamında kullanılan bir terimdir. Sonundaki a kürtçe dişil iyelik ekidir. Zannımca bu da sadece kürtlerin kullandığı bir isim olduğunun ıspatıdır.
Sebgatullah yok listede?!!
ReplyDeleteHocam kadin ismi olan kiné yi unutmussunuz. Kayitlara daha cok kûnney diye yazilmislar. Bir daha bir tespit yaparsaniz cok iyi olur, zira kurdlerde cok yaygin isimdir.
ReplyDeleteBunların çoğu Nüfus memuru denetimi varken nasıl geçmiş denetimden. İlginç.
ReplyDeleteNüfus kayıtlarına bakarak bu çalışmayı yapmak yanıltıcı olabilir. Mesela nenemin ismi Guşe idi, nüfusta Gümüş diye geçiyordu. Kürtler devletsizliğe alışkın olduğu için nüfus memurunun ne yazdığına pek de dikkat etmiyorlardı. Buna bir örnek: Listenizde Şıho (Kürtçe yazımıyla Şıxo) yok. Ben bir Pazarcıklı olarak şu anda yaşayan en az on Şıxo sayarım ana kim bilir nüfus cüzdanlarına ne yazdılar?
ReplyDeleteŞıho sitede elbette var ama bu listede yok, çünkü Şeyho varyantı olarak gösterildi, ve hem Şıho hem Şeyho biçimleri Gaziantep ve Urfa'da Türkmenler arasında da Kürtlerdeki kadar yaygın.
DeleteYalnız Kürtlerde değil her toplumda ve bu meyanda Türklerde sayısız informel isim kullanılır. Ancak büyük bütçeli bir survey yapmadıkça bunlar hakkında sağlıklı bilgi edinmek mümkün değildir. Resmi kayıtlardaki adlar her açıdan en sağlıklı ve güvenilir araştırma kaynağıdır.
İlk baştaki isimlere dair naçizane biraz bilgi vermeye çalışayım. Uygun bir zamanda diğerleri hakkında da bir iki şey söylemek isterim.
ReplyDelete"Bilekş", ki bizim köyün de adıdır, kıymetli bir taş olarak geçer. بلخش veya بدخش Arapça ve Farsçada kullanılan şekillerdir (İng. balas-ruby). Yani Bedahşan.
Cemet: "Buz" demektir (Ar.جمد) Umumiyetle çetin geçen kışlarda doğan kız çocuklarına bu ad verilir. Keza "Kaşem" ismi de aynı anlam ve sebebe dayanır (Krd. qeşem).
Cehver, şeksiz "cevher" demektir. Bizde bu metatezli şekil kullanılır. 1893'teki Ziyaeddin Paşa'nın El-Hediye isimli Kürtçe-Arapça lügatçesine göre: "جهور} فرند حدید السیوف مقلوب جوهر".
Cebelî/Cembelî, bu iki isim zannımca aynı. Anlamını bilmiyorum. Meşhur bir Hakkari beyinin ismidir. Mahmut Kızıl, onun adına yakılan şarkıyı 1965'te bir 45'lik plakta okumuş ve oldukça ses getirmişti.
Çilgezî, muhtemelen "çilkezî"dir. Yani "kırk-belikli/örüklü".
Çeko, Mem û Zîn mesnevisinde (1692) vezirin üç oğlundan biridir. Cesur, kurnaz biridir. Halk etimolojisi midir bilmem ama bunu Kürtçe çek "silah" kelimesiyle tefsir ederler.
Delibaş, delil-baş denilen askerlerden gelmedir. Muşlu bir arkadaş büyük dedelerinden birinin de bu deli(l)başlardan olduğunu vaktiyle bana epey mağrurca anlatırdı. "Deli" adının da "delil" ile ilgili olması muhtemeldir.
Ferho ismi Fahrettin veya Ferhatla ilgili değildir. "Ferhan" şeklinden muharreftir.
Çok kıymetli bilgiler. Teşekkür ederim.
DeleteBilekş'in Bedahsan'dan Muharref olduguna katiliyorum. Yalniz bir hususu eklemek istedim. "D" harfleri Pastuca'da cogunlukla "L" ye donusuyor. Yani Bedehsan Kelimesini Kurtler'in Belks'e cevirmis olmalari bence kucuk bir ihtimal. Buyuk Ihtimal ile bu isim bir sekilde Pestular (Afghanlar) araciligi ile Kurt bolgesine gelmis olmali.
DeleteCebelî/Cembelî: Muslumanlar Kurt bolgesini ilk isgal ettikleri doneminde, Kurt topraklarina "Cibal" yani Daglar (ulkesi) diyorlardi. Cibali (dagli) de Kürt kelimesi yerine kullaniliyordu. Bu baglamda bence kelime soyle degismis olmali:
Cebel (Dag), cogulu Cibal (daglar), Cibaliyye (daglar ulkesi), Cibali (Daglarli=Dagli) Bu kelime Kurtce dil matigi ile bir "m" ilavesi almis ve Cembeli olmus olabilir. Aksi takdirde "b "nin "v" donusmesi lazimdi (Cibali = Civali), bunu yapmamak icin "m" ilavesi elzem gozukuyor.
Kucuk bir katki da benden.
Dengbej
Kalan isimlere dair bildiklerimi şöyle sıralayabilirim:
ReplyDeleteHafsad şüphesiz Kürtçe "yedi yüz" demektir. Buna benzer bir başka isim için krş. Hezar "bin". "Yediyüzlük, binlik (altın/başlık) değerinde" fikriyle bu isimlerin konulduğu söylenir.
Hamo: Ahmed isminden gelir. Kürtçe, Ar. ef'el veznindeki birçok kelimede baştaki ünlüyü içeriye kaydırmak suretiyle metateze başvurur. Msl. Ar. ebleq (ablak) > Krd. belek (alaca); Ar. ebleh > Krd. behle. Ahmed de Hamed ve tabii Hamo olur. Çoğu örnekte Mehmet ile karışır. Mehmed Ali = Mihme Elî/Heme Elî.
Hazne, en azından bazı örneklerde kesinlikle hazine anlamına gelmez. Telaffuzu takriben حزنه hezne (x değil) şeklindedir. Anlamı hakkında bilgim yok.
Heremsi isminin Ermenice olma ihtimali bana zayıf geldi. Bizde bir akrabanın adıdır aynı zamanda. Ailede 8 göbeğe kadar net bir şekilde gayrimüslim yok. Ayrıca Erm. Hripsime adının Kürtçe Heremsi şekline dönüşmesini sesçe açıklamak mümkün değil. Ancak, ismin anlamı konusunda da bir fikrim yok.
Hezni/Hizni, aslında Hüsnü'dür. Malum Arapça ötre Kürtçede /i/ veya /e/ olur. Krş. Hüsnüyusuf = Krd. Hiznîûsiv
Jihat, Kürtçe jêhat(î) "becerikli, çalışkan" kelimesidir. "Mahir" isminin Kürtçesi diyebiliriz.
Kazi, Kürtçe Qazê olmalıdır. Yani "kaz". Bu yaygın bir isimdir. Krş. Werdekê "ördek".
Diğer adlarla ilgili yorumlarımı da uygun bir zamanda yazarım. Kolaylıklar diliyorum.
Bu üçüncü ve son kısmı da görebildiğim yanlış veya eksiklikler şunlar:
ReplyDeleteNizar, zinar "kaya" isminin metatezli hâli olabilir. Ki kimi yerlerde bu şekilde kullanılır.
Revşen/Revşi, Kürtçe rewşen "aydınlık, ışıklı" kelimesinden gelir. Yani "rûşen". Kürtlerde, Türklerdeki genel kullanımın aksine, kadın ismidir.
Simo, Smayîl adından kısaltılmıştır. Yani "İsmail". Önce de söylendiği gibi Kürtçe kelime başında ünlüye tahammüllü değildir. Ya proteze veya metateze başvurur.
Temer, "Temir" ismidir tahminimce. Yani Timur. Temerhan (=Demirhan)şekli de bunu destekler.
Türko, (kadın ismi olarak) Türkân adından muharreftir. Tıpkı Zeynep = Zeyno, Xecîce (Hatice) = Xeco gibi.
Zinaver isminin eyer manasına gelen "zîn" ile alakalı olduğunu sanmıyorum. Zira ismin ilk hecesi kısadır. Fakat, irtibatlandırılacak herhangi bir şey de bilmiyorum maalesef.
Ziri isminin aslı Zêrê'dir. Yani Türkçe Altune'nin muadili.
Tarihte Nizari-devleti vardir. Hassan Sabbahin devleti. Yani Nizar Zinardan metatezle yapilmamis da olabilir.
DeleteTemer bence Temur ile alakali. Yezidi Kurtleri Temur ismini cok kollanilir.
Turko'nun Turkan'dan muharref olmayabilir. Bence dogrudan Turk (eski Kurtcede "Guzel" manasina kullanilirdi) kelimesinden yapilan bir isimdir. Sonuna (erkek) vokatif son eki "o" ilavesi ile yapilmis bir isimdir. Yani "Guzel kisi" manasina gelir.
Zinaver sanki "Zinar" kelimesinin Arapca kaide ile cogul yapilmis haline benziyor.
Ziri Kurtce derya (zerya) kelimesinden muharref de olabilir.
Dengbej
Türkan/Turkan etimolojisine ben de şüpheyle yaklaşıyorum. Türki (daha doğrusu Arapçadaki şekliyle Turki) Arabistan başta olmak üzere Araplarda "yakışıklı" manasına gelen eril bir tabirdir ve bu manasıyla Araplarda erkek adı ve soyadı da olmuştur. Türki (Farsçadaki şekliyle Turki ya da Torki) aynı zamanda İran şiirinde ve ondan tesirle Osmanlı divan şiirinde "güzel", "kadın sevgili" ve "dilber" manalarına gelen dişil bir tabirdir. Dolayısıyla Kürtlerdeki turko tabirinin hem "yakışıklı" hem de "güzel" manasında olması, yani hem eril hem dişil olması ve Kürtlerde Turko diye hem erkek hem kadınlarda kullanılan bir kişi adının türemiş olması, birçok sahada olduğu gibi bunda da Kürtlerin hem Arap hem de İran geleneğinin doğrudan tesirinde kalmalarının sonucu olabilir, incelenmeye değer bir mevzu bence.
DeleteNizar ismine gelince, o tarihte ve günümüzde hem Sünni hem Şii Müslümanlar arasında coğrafi olarak yaygın kullanılan Arapça bir erkek adıdır. İsmin bilinen ilk taşıyıcısı Muhammed Peygamber'in ve Adnani Arapların çoğunun atası kabul edilen Nizar bin Maad'dır, şu maddedeki silsiledeki üçüncü kişi:
Deletehttps://tr.wikipedia.org/wiki/Adnaniler
Kürtlerde Nizar erkek adı öz Kürtçe olan başka bir kelime ile iç içe geçmiş olabilir, ama bence Kürtlerdeki Nizar erkek adını Arapça Nizar erkek adından bağımsız düşünmek gerçekçi olmaz.
Kürtlerde milletlere ait adların kız ve erkek çocuklara konulması gayet olağan görülüyor.Örnekler: arab,arabo,arabé,tırké,çaçané,tırkman,kurdé...
DeleteElbistan kürt alevilerine has aligül (erkek adı) ismini göremedim ki çok yaygındır. Kürtçe telaffuzu aligol'dur. Isim kaynağını ali göl isimli gölden alır. Kutsal göldür. Nüfusçular ali göle bir anlam veremediklerinden kayıtlara aligül olarak geçirilmiş. Bunlar alevi ya olsa olsa hz. Aliye gül demişlerdir diyerek ismi bu şekilde transkribe etmişler. Ayrıca kürt alevilerinin bölgede kullandığı diğer isimlerden birkaçı şunlardır: ERKEK--- iv/ivik (ibrahim), is/isik (muhtemelen isa), sımmo (ismail), sılo (süleyman), çuço (?), xoffo (?), keyfo, haso,huso, mammo, bako,piçço,karib, mısto/mıçço, hemmo,hammad,tacım,koco,kammo,kamo,saydo,şıho
ReplyDeleteKADIN--- ale/alıf (elif), haça, zeve, hane,gule,basse,etar,rama,tule,zine/zinik,fatte,aşşe,gozal. Kadın isimleri kayda geçirilirken nüfus memurları-y sesi eklemişler genelde: güley,haney,zebey,aşey vs.
Chucho ve xoffo genelde isim degil lakaptir. Cucho; kusa benzeyen ya da kushumsu anlami tasir. Xoffo; korkunc ya da korkutucu anlami tasir. Yani bunlar isim degil lakaptir. Kurdlerde lakap cogu zaman isimden daha muhimdir.
DeleteHatun Dersim bolgesinde cok kullanilan bir isimdir mesela
ReplyDeleteanadoluda isimden çok lakaplar kullanıldığı için bu çalışma anlamsızdır:)
ReplyDeleteAmşe ismi urfa-harran arapları arasında da var
ReplyDeleteHamur Bey Alparslan'in Turk komutanlarindan biridir, aynen Tutak Bey gibi ve isimleri iki yerlesim birimlerine verilmistir. Hamur isminin Kurtlerce kullanilmasi enteresan bir oykunme olmus. Ya da kumandana saygidir, bilemedim.
ReplyDeleteTabii, Eleşkirt Bey ile Doğu Beyazıt bey de öbür komutanları. Doğu Beyazıt'ın oğlu Yıldırım Beyazıt da meşhurdur.
DeleteHocam Malatya kürtlerinin erkek çocuklara verdiği kurcan/ kürcan ismi var ki muhtemelen oğulcan anlamında. bildiğim kadarıyla nüfusa bu isimle değil başka isimle kaydedip aile içinde kürcanı kullanıyorlar.bir çeşit oto sansür.
ReplyDeleteHocam Behramın kardeslerinin adlarında Neden Kürd ve Kürdiye isimleri var. Kürd adı eski iran dilinde nispeten olumsuz bir anlamda kullanılan göcebe çoban gibi kullanıma sahipken bu isimler neden önemli kişilere isim ve nispe olarak verilmiştir. Acaba Kürd adı Özel bir addan dolayı mı halka verilmiş. Bir fikriniz var mı bu konuda
ReplyDeletehttps://www.hizliresim.com/81vh6i7
Taberi tarihi 3. Cilt
https://i.hizliresim.com/sklZA0.jpg
https://i.hizliresim.com/h4wfz0z.jpg
https://i.hizliresim.com/rf3hcmb.jpg
Nizar. Zazaca dir. Zar aci cekmek inlemek ni-zar aci cekmemek ozulmemek aglamamak.
ReplyDeleteBertal issiz genc zazaca
ReplyDeleteSevahir ates bocegi zazaki
ReplyDeleteŞeveš karpuz seyro ustun çamo gozum berzan yuksek be zazacada un ekdir be olmak nine olmamak nizar Yada nibêzar gibi zazaca kurmanci sorani English ve farsiye tsm hakim biri olarak şunu diyebilirim bu isimlerin cogu arapca abdul vs. Bazilari zazaca kurtce ve farsi dir. Buda gayet normal. Hatta kurtce farsca ayni dil gurbudur. Yani almanca ve ingilizce binlerce ortak kelimeleri var.vel hasil sevgili nisanyan bende zaza hemde bingol zazasiyim. Siz ermenilere karsi okulda askerde hep sokak da kotu kotunun en kotusunu duydum. Allah var ailemden duymadim ama. Bir ara merak sardi bir DNA testi yaptim baktim listede bir suru ermeni var o kotu Katil insan yiyen ermeniler. Sonra aileme sordum meğerse buyuk annem ermeni mis. Akil Kari degil bunca zaman kendi kendime nefret ettirilmisim. Ama bir sey var cok ermenide kendimden bir seyler gormustum. Hen haritasina gelince turkiye dogu guneydogu ve ic Anadolu ta istsnbul sinirina kadar ermenistan azerbaycan iran in kuzeyi . Ama %71 iranin kuzeyi zagroslar. Kendimi hic bir zaman çinli mogol his etmedim. Yani Kabul etsenizde etmesenizde bir yanim ermeni bir yanim kurd. Hatta bir gun bir arkadssimla konusurken dedim yah ermenilik varmis bende nasil olur. Cok guzel bir sey dedi. Dediki bak elinle cok guzel seyler basariyorsun zannat karsin bunu ermenilerden almis olman lazim. Gurur duyman lazim
ReplyDelete