Tuesday, May 19, 2020

Kürt adları

“Kürt adı” derken aslen Kürtçe olan adları değil, Kürtlerce kullanılan adları kastediyoruz. John ve Mary de aslen İngilizce değildir ama İngiliz adlarıdır.
Aşağıda Türkiye genelinde yüzde 90’ı aşkın oranda Kürtlerde görülen adların bir kısmını listelemeye çalıştım. Bu adlardan birini taşıyan bir bireyin yüzde 90’ı aşkın ihtimalle (bazı adlarda yüzde yüz) Kürt olduğuna ya da ebeveyinin kendini Kürt saydığına hükmedebiliriz. İstisnalar elbette vardır. “Adım Abdülaziz ama haşa Kürt değilim” diyenler elbette çıkabilir. İstisnalardan değil kuraldan söz ediyoruz.
Listelediğim adların toplam nüfusu 1 milyona yakındır (980.000 kişi). Sadece nüfusu ondan fazla olan isimleri dikkate aldım. Tek kişi veya üç beş kişide görülen Kürt adları listeye dahil değildir. Bu zümreye giren adların sayısı binleri bulur; beni aşar.
Kimin Kürt olduğunu anlamak için isimlerin nüfusa kayıtlı olduğu il ve ilçeleri göz önüne aldım. Etnik açıdan karışık olan yerlerde (Midyat, Siverek, Viranşehir, Birecik, Pütürge, Siirt merkez, Sason, Erciş, Muradiye, Patnos, Digor, Şenkaya, Ardahan...) mümkünse köy bazında kontrol etmeye çalıştım; mümkün değilse işaretlemedim. Gene de karışık yerlerde sadece Arapların, Türkmenlerin, Azerilerin ya da Karapapakların kullandığı bazı isimler yanlışlıkla listeye karışmış olabilir. Benim hatamdır; düzeltiniz. Kurmanci/Zaza ayrımı yapma imkanı da bulamadım. Bu yüzden spesifik olarak Zazalara ait olan birkaç isim de buraya eklendi.
Kürt/Zaza dilli Alevilere özgü görünen adları aşağıda ayrı listeledim. Ayrı bir kültür sahası olan Dersim’de tespit edebildiğim adları da ayırdım. Suriye sınırı bölgesinde Kürt/Arap ayrımı yapamadığım isimleri yine ayrı bir listeye aldım.
Adların birçoğuna ilişkin daha ayrıntılı notlarım vardır. Merak ederseniz www.turkadlar.com sitesinde ilgili ada bakınız.

KÜRT ADLARI
(K) Abde   Batman, Şırnak, Siirt
(E) Abdulaziz  
(E) Abdulbasir  
(E) Abdulbasit  
(E) Abdulbedih  
(E) Abdulcelil  
(E) Abdulferit  
(E) Abdulgaffar  
(E) Abdulgafur  
(E) Abdulgani  
(E) Abdulhabib  
(E) Abdulhadi  
(E) Abdulhakim  
(E) Abdulhalik  
(E) Abdulhalim  
(E) Abdulhalit  
(E) Abdulhaşim  
(E) Abdulhaydar  
(E) Abdulkadim  
(E) Abdulkudus  
(E) Abdulmenaf  
(E) Abdulmevla  
(E) Abdulmuhsin  
(E) Abdulmusa  
(E) Abdulmuttalip  
(E) Abdulnasır  
(E) Abdulvahap  
(E) Acaç  
(E) Adam  
(K) Ade   Diyarbakır, Mardin
(E) Ademrıza   Ağrı (Patnos, Diyadin)
(K) Adi   Mardin (Merkez, Kızıltepe, Mazıdağı), Urfa (Viranşehir)
(E) Adi  
(K) Adilşah   Hakkari (Merkez), Van (Başkale)
(K) Adle   Kızıltepe, Şırnak
(E) Ado  
(K) Ado  
(K) Adul   Siverek, Gerger
(E) Afo  
(E) Agit  
(E) Ago  
(E) Ahmo  
(E) Ahya   Hakkari, Şırnak, Van
(E) Ait   Urfa (Suruç, Viranşehir, Siverek)
(K) Akise   Diyarbakır, Mardin, Batman
(K) Aklime  
(E) Ako  
(K) Akut  
(E) Alhas   Afşin, Elbistan
(E) Alik   Nusaybin, Kızıltepe
(E) Aliko  
(E) Alo  
(E) Amed  
(E) Ami  
(E) Amo  
(K) Amşe  
(K) Ano  
(K) Antika  
(K) Anude  
(K) Apta   Diyarbakır, Mardin
(K) Ardihan   Mardin
(E) Arjen  
(K) Arjin  
(K) Arruna   Kızıltepe, Derik, Viranşehir
(E) Aşıti  
(K) Asya  
(K) Ate   Çermik, Gerger, Pütürge
(E) Atman   Mardin (Derik, Kızıltepe)
(E) Avani   Tatvan, Hizan
(E) Avdel   Hakkari, Şırnak (Beytüşşebap)
(K) Avdet   Hizan, Tatvan
(K) Ayno  
(K) Aynulmelek  
(K) Ayşete  
(K) Ayşi  
(K) Ayşo  
(E) Azadi  
(K) Azet  
(E) Azettin  
(E) Azimşer  
(E) Azo  
(E) Babi  
(E) Bahoz  
(E) Bapir  
(K) Başhanım   Ağrı (Diyadin), Van
(E) Baso  
(E) Başo  
(K) Bavan   Hakkari, Van
(E) Baver   Diyarbakır, Urfa
(E) Bayloz   Van (Özalp, Saray, Çaldıran, Muradiye)
(E) Baz  
(E) Bazi   Van, Şırnak, Hakkari
(K) Baziğe   Mardin, Diyarbakır, Batman
(E) Bazo   Urfa (Halfeti, Birecik), Pazarcık, Doğanşehir
(E) Bebekir   Gercüş, Midyat
(E) Beco   Urfa
(E) Bedel   Van, Hakkari, Şırnak+
(K) Bedevi  
(E) Bedevi  
(E) Bedih  
(E) Bedin  
(E) Bedirhan  
(E) Bedo  
(E) Bedran   Mardin, Diyarbakır
(K) Bedricemal   Erzurum (Karayazı, Tekman), Muş
(K) Bedrişah   Erzurum (Hınıs, Çat), Bingöl (Adaklı, Karlıova)
(K) Bedrizaman   Ağrı, Erzurum (güney), Malazgirt
(K) Befro   Van, Hakkari, Bitlis
(E) Begendi   Mardin (Kızıltepe), Diyarbakır
(K) Begi  
(E) Bego   Tunceli, Diyarbakır, Bingöl, Palu+
(K) Bego   Mardin
(K) Beklisa   Hakkari, Şırnak
(E) Beko  
(K) Belçim  
(K) Berçem  
(E) Berces   Şırnak, Siirt, Mardin, Urfa
(K) Berfi  
(E) Berho  
(K) Beritan  
(E) Beritan  
(K) Berivan  
(K) Bermal   Diyarbakır, Siverek
(E) Berzan  
(K) Beser  
(K) Beserek  
(K) Besi  
(K) Besiye   Diyarbakır (Silvan, Kulp), Batman
(K) Besna   Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şırnak
(K) Beso   Mardin, Urfa, Van
(K) Besra   Diyarbakır+
(K) Besrayi   Ağrı, Muş, Van+
(E) Besri  
(E) Beter  
(K) Beybun   Hakkari, Şırnak, Pervari, Hizan
(K) Beylete   Şırnak, Midyat, Gercüş
(K) Beyyo   Urfa, Mardin (Mazıdağı, Derik)
(K) Bezar  
(K) Bezi  
(E) Bijdar   Şırnak, Cizre
(E) Bilan  
(K) Bildane   Bingöl (Merkez, Solhan)
(K) Bilekş   Van (Gürpınar, Çaldıran, Muradiye), Siirt (Pervari)
(K) Bilican   Muş
(E) Billo  
(E) Binaf  
(K) Binefş  
(E) Bino  
(E) Biret   Bitlis (Mutki), Muş
(E) Birik  
(E) Birindar  
(E) Biro  
(K) Bizi   Urfa (Siverek), Adıyaman, Mardin
(E) Bobil   Van (Özalp), Mardin
(E) Bonci  
(E) Boro   Pertek, Kahta, Gerger, Siverek
(E) Botan  
(E) Boti  
(E) Bozan   Urfa (batı kesimi), Gaziantep, Adıyaman
(K) Bozan   Urfa
(K) Bozi   Mardin, Diyarbakır
(E) Bozo  
(E) Brusk  
(K) Bubi   Diyarbakır, Mardin
(E) Bubo   Mardin (Derik, Mazıdağı), Urfa (Viranşehir, Siverek)
(K) Cahire  
(K) Cahize  
(K) Camiye   Muş (Hasköy), Bitlis (Mutki)
(E) Cano  
(E) Çavraş  
(E) Çavşin  
(K) Çavşin  
(E) Çavu   Pütürge
(K) Cazime   Diyarbakır
(K) Caziye  
(E) Cebeli   Diyarbakır, Elazığ
(K) Ceci   Ağrı (Patnos, Tutak, Diyadin), Van (Muradiye, Erciş, Özalp)
(E) Ceduh   Bitlis, Pervari, Yüksekova
(E) Cehver   Şırnak, Hakkari, Siirt
(E) Çeko  
(E) Cellat   Van, Hakkari, Beytüşşebap
(E) Cello  
(E) Cembeli   Kozluk, Sason, Silvan
(K) Cemet   Bitlis, Siirt, Batman, Diyarbakır
(E) Cerdo   Urfa (Suruç, Merkez)
(E) Çerhe   Van (Muradiye, Özalp)
(E) Çeto  
(E) Cevli   Kahta, Gerger
(E) Cibo  
(E) Cibri  
(K) Çiçeği   Mardin
(E) Cidan   Mardin, Batman, Urfa
(E) Ciğerhun  
(K) Çilgezi   Van (Muradiye, Çaldıran), Ağrı (Doğubeyazıt), Bitlis (Mutki)
(K) Çilnaz   Van
(K) Çilo  
(E) Cimo  
(E) Cindi  
(K) Cirva   Mardin (Midyat, Kızıltepe), Batman (Gercüş, Kurtalan, Beşiri)
(E) Çiya  
(E) Çoli   Şırnak, Hakkari, Batman
(K) Çuçi  
(E) Çuço  
(E) Çuro  
(E) Danko  
(E) Dedo   Adıyaman, Urfa, Malatya
(K) Dehile   Şırnak (İdil, Uludere), Eruh
(K) Delal  
(E) Delal  
(E) Deli   Urfa, Mardin, Siirt
(E) Delibaş   Muş, Bitlis
(E) Delil  
(K) Delila   Şırnak, Hakkari
(E) Delli   Mazıdağı
(E) Dello  
(E) Dengin   Kahta
(E) Dengir   Kahta
(E) Derbas  
(K) Derdi   Bingöl (Solhan, Genç, Merkez)
(K) Derdinaz   Muş, Bitlis (Mutki)
(K) Derdo   Muş, Bitlis (Mutki)
(E) Dersim  
(E) Dijvar  
(K) Dilan  
(E) Dilbirin  
(K) Dilgeş  
(E) Dılovan  
(E) Dino  
(E) Dırbaz   Van, Hakkari, Şırnak
(E) Dirbo  
(E) Dirih   Bingöl, Palu, Diyarbakır (kuzey kesimi)
(K) Ditin  
(E) Divali   Hakkari, Beytüşşebap, Pervari, Van
(E) Diyadin   Diyarbakır, Bingöl, Siirt, Mardin
(E) Dodo   Derik, Viranşehir
(K) Dori   Hakkari, Şırnak
(K) Dotmir  
(K) Dülşah   Diyarbakır, Urfa (Siverek)
(E) Ebettin   Kulp, Sason, Kozluk
(K) Ebrize   Mardin
(E) Edo  
(K) Edremit  
(K) Edul  
(K) Eğrice  
(E) Ehdünür  
(K) Elfesiya   Ağrı, Erzurum (güney), Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Batman
(E) Elfesiya   Ağrı, Erzurum (güney ilçeleri), Erciş, Malazgirt
(K) Elo  
(K) Elsinet  
(E) Emer  
(E) Emino   Mardin (Derik, Kızıltepe)
(K) Emo  
(E) Emo  
(K) Emoşi   Mardin
(E) Endeli   Pervari, Tatvan, Gevaş
(E) Enüş   Ergani
(K) Erdihan   Mardin (Nusaybin, Kızıltepe)+
(K) Erzan  
(E) Erzan  
(K) Erzi   Mardin+
(K) Erzo   Mardin, Diyarbakır, Urfa
(K) Esmanperi  
(K) Eşret   Van (Başkale)
(K) Esrin  
(E) Esveri   Ergani
(K) Evin  
(E) Evin  
(E) Evindar  
(K) Eytan   Mardin (Kızılepe, Midyat)
(E) Ezdinşir  
(E) Ezver  
(E) Faka   Eruh, Pervari, Bahçesaray
(K) Fakide   Hınıs, Tekman
(K) Fakite   Bingöl (Merkez, Solhan)
(K) Famile  
(K) Fatey  
(K) Fatım   Mardin, Siirt, Şırnak+
(K) Fedile   Diyarbakır, Batman, Bitlis, Muş, Van
(E) Felemez   Mardin
(K) Felemez  
(E) Fendi  
(K) Fendiye  
(K) Ferfuri   Erzurum (Hınıs, Tekman), Muş, Bitlis
(E) Ferhenk   Hakkari (Şemdinli, Yüksekova)
(E) Ferho  
(K) Ferice  
(E) Fermo  
(K) Fero  
(E) Ferzende  
(K) Ferzimelek  
(K) Ferzo  
(E) Ferzo  
(K) Fettum   Mardin (Derik, Mazıdağı), Urfa (Suruç)
(K) Fevruşa   Silvan, Kozluk, Sason
(E) Feyat  
(K) Feyruşah  
(E) Feyruşah  
(K) Feyruşan   Mardin (Savur)
(E) Feyyo   Derik, Siverek, Çınar
(E) Fidel  
(K) Fidel  
(E) Filit  
(K) Firince   Palu, Karayazı, Ağrı, Digor)
(E) Garibo   Nusaybin
(K) Garipşah   Diyarbakır (Silvan, Kulp), Muş
(E) Garzo   Sason, Mutki, Çermik, Çüngüş
(K) Gaze   Urfa, Diyarbakır, Batman, Hakkari
(K) Gazzo   Mardin
(E) Gedro   Urfa (Suruç)
(E) Gefo   Ağrı (Hamur), Van (Erciş)
(K) Geji  
(E) Gejo   Van, Ağrı (Doğubeyazıt, Diyadin), Iğdır
(K) Gemi   Bitlis
(E) Gemo  
(K) Gemra   Mardin (Derik, Kızıltepe), Urfa (Viranşehir)
(E) Genco   Diyarbakır, Mardin, Batman+
(E) Gendo   Siverek
(K) Gezizer  
(K) Gezo  
(E) Gezo  
(E) Giyap   Diyarbakır (Bismil, Çınar)
(E) Gorgo   Van (Çatak, Gürpınar), Pervari
(K) Gözi   Urfa, Mardin, Diyarbakır
(E) Gülettin  
(K) Güli  
(K) Gülnam   Hakkari (Şemdinli, Yüksekova)
(K) Günci   Bingöl (Genç), Palu
(K) Gurbet   Mardin, Diyarbakır, Batman, Hakkari, Van+
(E) Güro   Mardin (Mazıdağı), Bitlis (Hizan)
(K) Hacice  
(K) Haciye  
(E) Hado  
(E) Hafari   Malatya (Pütürge)
(K) Hafife   Mardin, Diyarbakır+
(E) Hafo  
(K) Hafsad  
(K) Hafso   Mardin (Ömerli, Nusaybin)
(K) Haile   Bitlis (Hizan, Tatvan, Mutki)
(E) Hakimo  
(E) Hakkari  
(K) Hali  
(E) Hali  
(K) Haliye  
(E) Hallo  
(E) Hamdin  
(E) Hamdo  
(K) Hamile  
(E) Hamo  
(K) Hamsa  
(K) Hamur   Varto, Karlıova
(E) Hamut  
(E) Hamzo  
(E) Hanabdal   Van
(E) Hanemir   Şemdinli
(E) Hani   Mardin
(K) Hanımşah   Diyarbakır, Muş, Bitlis+
(K) Hano  
(E) Hano  
(K) Hanpul   Eleşkirt, Sarıkamış, Tekman, Karlıova
(E) Harbi  
(K) Harbinaz   Bitlis, Siirt, Muş, Erzurum (güney kesimi)
(E) Hasanlütfü   Bingöl (Karlıova)
(E) Hasso  
(K) Havize  
(E) Havto  
(E) Haydo  
(K) Hayiç   Siirt, Şırnak
(K) Haysi  
(K) Hazal  
(K) Hazne   Mardin, Diyarbakır (güney kesimi), Batman, Siirt, Bingöl
(E) Hazni  
(K) Hede   Siverek
(K) Hedle  
(K) Hedo   Mardin (Kızıltepe, Mazıdağı), Diyarbakır
(E) Heja  
(E) Hejar  
(E) Helat  
(K) Heli  
(K) Helin
(K) Hemi   Hakkari (Çukurca), Şırnak (Beytüşşebap), Van (Çatak, Gevaş)
(K) Hemra   Diyarbakır, Urfa (Siverek), Mardin, Van, Hakkari
(K) Heremsi   Diyarbakır, Mardin
(E) Hesin  
(E) Hessam   Şırnak (Uludere, Cizre), Batman
(K) Heval  
(E) Heval  
(E) Hevedi  
(K) Heves  
(E) Heves  
(K) Hevi  
(E) Hevint  
(K) Heviş  
(K) Hevla  
(K) Hevzi  
(K) Heyifhan   Şırnak, Van
(K) Hezi   Muş, Bingöl, Diyarbakır
(K) Hezni   Mardin, Şırnak, Siirt
(E) Hilo  
(K) Hinaf   Van, Bitlis
(K) Hindistan  
(E) Hindistan  
(E) Hindo  
(K) Hinnar  
(K) Hino   Mardin, Suruç, Pervari
(E) Hino   Mardin
(E) Hırço  
(K) Hişri   Mardin (Dargeçit)
(E) Hişyar  
(K) Hitti  
(K) Hızım  
(K) Hizni   Siirt, Şırnak, Mardin
(K) Hizret   Hakkari
(K) Hodi  
(E) Hogır  
(K) Hohi   Mardin (Kızıltepe), Şırnak, Hakkari, Pervari
(K) Hori  
(E) Horik   Mardin (Mazıdağı), Urfa
(E) Horo   Kilis, Antep (Islahiye, Merkez), Maraş
(E) Horto   Derik, Siverek
(E) Hoşnav  
(E) Hoşo  
(K) Huhi  
(E) Human   Diyarbakır
(K) Humran  
(K) Hurşi   Beytüşşebap, Yüksekova
(E) İcat   Diyarbakır, Mardin
(K) İda   Urfa (Siverek), Mardin (Kızıltepe)
(E) İhsannuri  
(E) İlamettin  
(K) İme  
(K) İncaz   Diyarbakır, Urfa, Adıyaman
(K) İzmir   Bitlis, Batman, Muş
(E) Jihat  
(K) Jinda  
(K) Jiyan  
(E) Jiyan  
(E) Kado  
(E) Kalman  
(E) Kalo  
(E) Kamerizzaman  
(E) Kanco  
(K) Kanco  
(K) Kanite   Mardin (Nusaybin, Kızıltepe), Siirt
(E) Karabalık   Ağrı, Erzurum (Hınıs, Karayazı), Muş
(K) Kaşem  
(K) Kaside   Batman, Siirt, Şırnak
(E) Kaso  
(E) Kato   Mardin, Urfa
(E) Kava  
(E) Kavas   Urfa (Suruç), Kırşehir (Çiçkdağı)
(K) Kavi   Pertek, Van (Başkale)
(K) Kayoş   Elazığ (Palu, Maden, Merkez)
(K) Kayser   Van, Hakkari
(E) Kayser   Van, Hakkari
(K) Kazi   Van, Şırnak, Hakkari, Adıyaman
(K) Keji  
(E) Kejo  
(E) Kekeç  
(E) Kekil  
(E) Keko  
(K) Kelim   Şırnak
(E) Kendal  
(E) Kerevan  
(E) Kerro  
(K) Kesire  
(K) Keski   Urfa (Siverek, Viranşehir), Bingöl (Solhan)+
(K) Kesra  
(K) Kessüme   Mardin (Kızıltepe)
(K) Kevi  
(E) Keyfo  
(K) Kezo   Mardin, Urfa, Diyarbakır
(E) Kezo  
(E) Kikan   Mardin (Kızıltepe)
(K) Kimet  
(K) Kinayet  
(K) Kinni   Mardin, Diyarbakır, Urfa
(E) Kinno   Mardin, Diyarbakır, Urfa
(E) Kinyas   Van+
(E) Kırho   Mardin (Dargeçit, Nusaybin)
(K) Kırmızı  
(K) Kişmiş   Ardahan, Ağrı, Van, Bitlis
(K) Kitan   Van, Hakkari, Şırnak, Ağrı
(K) Kitti   Urfa, Mardin
(E) Kitto  
(E) Koçer   Diyarbakır, Elazığ
(K) Köçeri   Mardin
(E) Koçero  
(K) Kofi   Şırnak
(E) Köro  
(E) Köşker   Varto
(K) Koti  
(E) Koti  
(K) Kübar  
(E) Kubat  
(K) Kudi  
(K) Kuli   Dersim
(K) Kulilk  
(E) Kulink  
(E) Külük   Mardin
(E) Kürdi  
(E) Kürdo  
(E) Kuri   Van (Bahçesaray)
(K) Kütahi   Bingöl (Merkez)
(E) Kutas   Van, Hakkari, Uludere
(K) Kuti  
(K) Kutır   Hakkari, Beytüşşebap
(E) Kutto  
(K) Laleş   Şırnak, Silopi, Batman, İdil, Bismil
(K) Lali  
(K) Lalihan   Van (Gevaş, Gürpınar), Bitlis (Tatvan, Hizan)
(K) Lato  
(E) Lavik  
(K) Layiha   Diyarbakır, Siirt, Batman
(K) Leto   Mardin
(E) Lezgin  
(E) Lobut   Ergani, Maden, Alacakaya
(E) Loli   Mardin (Derik)
(K) Lüksiye   Nusaybin, Midyat
(E) Mado  
(E) Mahşuk   Diyarbakır (Lice, Silvan), Bingöl (Genç), Bitlis (Mutki, Hizan)
(E) Mahsum   Diyarbakır, Mardin, Batman, Bingöl
(E) Mahsun  
(K) Mambiz   Şemdinli
(E) Mamezer   Hakkari
(E) Mami  
(K) Mami  
(E) Mamo   Antep, Maraş (Pazarcık, Elbistan, Nurhak), Adıyaman (Besni), Malatya (Akçadağ)
(K) Mantık   Van (Çaldıran, Muradiye)
(E) Mao  
(K) Mardin   Cizre, Silopi
(K) Mariyete  
(K) Medya  
(E) Mekko  
(K) Melesi   Mardin, Batman, Şırnak
(K) Memi  
(K) Menci   Mardin, Urfa, Diyarbakır
(K) Menco   Mardin (Derik, Mazıdağı)
(K) Menfa  
(E) Menfi  
(K) Menfiat  
(K) Menfiye  
(K) Meni  
(K) Menice  
(K) Merese   Siirt, Batman, Bitlis
(E) Merhas  
(E) Meto  
(K) Meyan   Hakkari, Şırnak
(K) Meymo   Diyarbakır, Mardin, Batman
(E) Miço  
(E) Mihdi   Mardin, Diyarbakır
(K) Mihdiye   Mardin, Diyarbakır
(E) Mihi  
(E) Miho  
(K) Mimi   Hakkari (Merkez, Şemdinli, Çukurca), Beytüşşebap; Kilis, Islahiye
(K) Minevver  
(K) Mini   Gerger, Siverek
(K) Minoş  
(E) Mirali  
(K) Miran   Van, Bitlis, Hakkari, Şırnak
(E) Miran   Van, Bitlis, Hakkari, Şırnak
(K) Mirari   Hakkari, Şırnak, Mutki
(E) Miraz  
(E) Mirbahattin   Ağrı, Van (Erciş, Muradiye, Çaldıran)
(E) Mirbey   Bingöl (Merkez, Karlova), Palu
(E) Miro  
(E) Mirsevdin  
(E) Mirzeydin   Diyarbakır
(E) Mirzo  
(K) Miski   Şırnak (Uludere)
(E) Miskin   Mardin, Batman, Şırnak
(K) Miskine   Mardin (Dargeçit, Nusaybin), İdil
(E) Mişko   Mardin, Şırnak
(E) Mizgefti  
(K) Mizgin  
(E) Mizgin  
(K) Momi   Mardin (Derik, Mazıdağı)
(E) Moro   Van, Muş, Ağrı
(K) Muşi  
(K) Nalin  
(K) Nariban   Diyarbakır (Kulp, Silvan)
(K) Narinç   Van (Gevaş, Bahçesaray, Çatak, Gürpınar), Şırnak (Uludere)
(E) Navhoş  
(K) Naze  
(K) Nazi  
(K) Nazo   Mardin, Diyarbakır, Urfa, Hatay
(E) Nehri  
(E) Nercivan  
(K) Nezete  
(E) Nizar  
(K) Nupelda  
(K) Nurşin  
(E) Nuvar  
(E) Ömero  
(E) Omo  
(K) Ördek  
(K) Papo   Elazığ, Pertek, Çüngüş, Ergani
(K) Paşiye  
(K) Pelda   Diyarbakır
(K) Perdeneşin   Diyarbakır (Silvan, Bismil), Batman (Kozluk)
(K) Perinaz  
(K) Perişan   Erzurum (Güney ilçeleri), Ağrı, Van, Bingöl, Muş, Batman, Diyarbakır kuzeyi
(K) Perisiman   Malazgirt, Hınıs
(K) Pero  
(E) Peşeng  
(E) Peşmerge  
(E) Peyal   Van (Gevaş, Çatak, Gürpınar)
(K) Peyam   Suruç
(K) Peyruze   Mardin (Midyat, Nusaybin, Savur)
(E) Piço  
(K) Pijan   Uludere
(E) Pilink  
(K) Piltan  
(E) Piltan  
(E) Piran  
(K) Pirbez   Şemdinli
(E) Piresim   Diyarbakır (Lice, Silvan, Hazro)
(E) Pirhasan   Keban
(E) Pirmus   Hakkari, Şırnak
(E) Piro   Mardin (Derik, Kızıltepe), Hakkari
(E) Piroz  
(K) Piruze  
(E) Pişar  
(K) Piti  
(K) Poreş  
(K) Porsor  
(K) Porzirin  
(E) Püçük  
(K) Pujan   Uludere, Beytüşşebap
(K) Puri   Şırnak, Hakkari
(K) Püten   Bingöl
(E) Razo  
(E) Reber   Şırnak (Silopi, Cizre)
(E) Regent  
(E) Remo  
(E) Renas  
(K) Reşi  
(K) Revşan   Erzurum (güney kesimi), Van+
(K) Revşe   Mardin, Batman
(K) Revşen   Hakkari
(K) Revşi   Mardin, Batman
(K) Revzete  
(E) Reyso  
(K) Rindi  
(E) Rişvan   Kırşehir, Aksaray
(K) Rizbar   Van, Hakkari, Şırnak
(E) Rızgan  
(E) Rızgar  
(E) Rızgo  
(K) Rızkat  
(E) Rızkı   Van
(K) Rızkiye   Diyarbakır
(E) Robin  
(E) Rodi  
(E) Roj  
(K) Rojbin  
(E) Rojbin  
(K) Rojda  
(E) Rojda  
(E) Rojen  
(E) Rojhat  
(K) Rojhat  
(K) Rojin  
(E) Rojvan  
(E) Romi  
(E) Rona  
(K) Ronayi  
(E) Roni  
(K) Rozan  
(K) Rozerin  
(E) Rubar  
(K) Rubaşe   Muş, Erzurum (Güney kesimi), Bitlis
(K) Ruken  
(E) Ruken  
(E) Rumet  
(K) Ruskat  
(E) Rutbettin  
(K) Şabey   Elbistan
(K) Sabrinaz  
(K) Sacire   Urfa, Diyarbakır, Adıyaman
(E) Saço  
(E) Sadat   Mardin
(K) Sadat   Mardin
(E) Sadin   Diyarbakır
(K) Safo  
(K) Şağı  
(K) Şaha   Mardin, Urfa
(K) Şahinebat  
(E) Şaho  
(E) Salo  
(K) Salo  
(K) Sarete  
(K) Sari   Mardin+
(K) Sarice   Hakkari (Yüksekova, Şemdinli)
(K) Sarya   Van, Hakkari, Şırnak
(E) Şavak  
(K) Sedo   Muş, Bitlis (Mutki)
(K) Sekra  
(E) Şemdin  
(E) Semo  
(E) Senanik  
(K) Şengi  
(K) Şeni  
(E) Şerefhan  
(E) Serhenk   Hakkari (Yüksekova), Van (Başkale)
(E) Serhildan  
(E) Sertip  
(E) Seruhan   Mardin
(E) Servan   Diyarbakır, Mardin, Urfa
(K) Sev   Şemdinli
(K) Sevahir   Bingöl (Karlıova), Erzurum (Çat, Tekman)
(E) Sevdin  
(K) Seve   Diyarbakır, Mardin, Batman
(E) Şeveş  
(E) Seydo  
(E) Seydoş   Derik
(E) Şeyhamit   Elbistan
(E) Şeyhmus   Mardin, Diyarbakır
(E) Seyitgül   Muş (Merkez, Varto), Van
(E) Seyithan   Diyarbakır (Lice, Kulp, Hazro)+
(K) Seyrani   Mardin
(E) Seyreddin   Mardin
(K) Seyri   Mardin, Diyarbakır, Bitlis
(K) Seyro   Mardin, Diyarbakır (Çınar)
(E) Siahmet   Bitlis (Mutki)+
(E) Şiar  
(E) Şibli  
(K) Sican   Adıyaman (Merkez, Çelikhan)
(K) Sidal  
(E) Sidal  
(K) Sidar  
(E) Sidar  
(K) Sıdo  
(K) Sifi   Mardin, Şırnak
(K) Sikal   Şırnak (Silopi, Beytüşşebap)
(K) Şilan  
(E) Silo  
(K) Sılto   Mardin
(K) Simanperi   Van, Ağrı, Bitlis
(K) Simensa   Mardin (Derik, Kızıltepe)
(E) Simo  
(K) Şimşat   Muş, Bitlis
(K) Şini   Diyarbakır (Dicle), Elazığ (Palu)
(E) Sino   Urfa, Mardin, Diyarbakır
(E) Şino  
(E) Sipkat  
(E) Şir  
(E) Siraç   Bingöl, Dİyarbakır, Mardin
(E) Şiro  
(K) Sisi   Tüm Kürt bölgeleri
(E) Şivan  
(K) Sivi  
(E) Siyabent  
(K) Soni   Van (Başkale), Beytüşşebap
(E) Şoreş  
(K) Sori   Şırnak, Mardin
(K) Sose  
(K) Sosi  
(K) Sosun  
(E) Sosun  
(E) Subat   Siirt+
(K) Süstem   Bitlis (Mutki), Muş
(E) Tajdin  
(E) Takyettin   Siirt, Batman, Bitlis, Diyarbakır
(K) Taybet   Mardin, Şırnak
(E) Tayran  
(K) Tebrize   Van (Çatak, Bahçesaray), Hakkari
(K) Teklife  
(K) Teknaz   Bitlis, Siirt, Muş
(K) Telliye   Kulp, Lice, Kahta
(K) Tellizer   Van
(E) Tello  
(E) Tembel  
(E) Temer   Şırnak, Pervari, Çatak
(E) Temin   Kulp, Silvan, Kozluk
(E) Temo  
(K) Teri2   Hakkari (Yüksekova)
(E) Tero  
(E) Teto   Hakkari (Şemdinli ve Çukurca)
(E) Tevekelli   Diyarbakır (Silvan, Kulp), Muş
(E) Tevfo  
(E) Teymen  
(E) Teymur  
(K) Teyran   Palu
(E) Ticir   Beytüşşebap
(K) Tilli  
(E) Tillo  
(K) Tınca   Cizre
(E) Titan  
(K) Toli   Beytüşşebap
(K) Tozan   Derik
(K) Tozey  
(E) Tozo  
(K) Tuhfetullah   Hani
(K) Türko   Mardin, Urfa
(E) Türko   Mardin, Urfa
(E) Übeyit  
(K) Ünize   Bingöl (Solhan, Karlıova)
(E) Utman   Urfa (Suruç, Bozova)
(K) Utti   Mardin, Urfa
(E) Vechettin  
(K) Vecide   Bingöl, Siirt+
(E) Yadin  
(E) Yado  
(E) Yansur   Genç, Hani, Palu
(K) Yekbun  
(E) Yekbun  
(E) Yeko  
(K) Yesribe   Mardin, Diyarbakır
(E) Yesrip   Mardin, Diyarbakır
(K) Yüsra   Mardin+
(E) Yüsrü   Ergani
(K) Yüzbin   Kozluk, Sason, Silvan
(E) Zana  
(K) Zedeli  
(E) Zeko  
(K) Zelal  
(K) Zerdi   Varto, Hınıs, Tekman, Tercan
(E) Zerdin  
(E) Zerduş  
(K) Zere  
(K) Zeri  
(K) Zerinaz  
(K) Zeriye  
(K) Zero  
(E) Zero  
(K) Zeruk   Şanlıurfa (Siverek, Hilvan, Viranşehir)
(K) Zevre   Diyarbakır, Batman
(E) Zeydin   k
(E) Zeydo  
(K) Zeyi   Ağrı, Bingöl, Tunceli
(K) Zezi   Ağrı, Van
(K) Zilan  
(E) Zilan  
(E) Zilfo   Elazığ, Malatya, Maraş (Pazarcık)
(K) Zilfo  
(K) Zimzima   Şırnak, Van, Bitlis
(E) Zinar  
(E) Zinaver   Midyat, Nusaybin, Dargeçit
(K) Zini  
(K) Zino  
(E) Zirar   Hakkari (Şemdinli)
(K) Ziravik   Şırnak, Siirt, Bingöl
(K) Ziri   Bitlis, Mardin, Siirt, Hakkari
(K) Ziva   Bingöl (Merkez, Genç), Palu
(K) Zivi  
(K) Zozan  
(E) Zozan  
(K) Zümeyran   Şırnak, Siirt, Van, Hakkari
  
ALEVİ KÜRT ADLARI
(K) Ahçik   Hınıs, Varto
(K) Aris  
(K) Aşey   Elbistan, Pazarcık
(E) Bozali  
(E) Çamo  
(E) Canbaba  
(K) Efey   Malatya (Akçadağ, Hekimhan)
(E) Efo  
(K) Gülo   Maraş (Pazarcık), Sivas (İmranlı, Refahiye), Erzincan (Tercan)
(K) Hanarzu   Sivas (İmranlı, Zara), Erzincan (Refahiye)
(K) Harsi   Varto, Hınıs, Erzincan, Tunceli, Kiğı
(E) Hıdo  
(E) Hürşehit   Malatya (Hekimhan, Arapkir), Sivas (Divriği)
(K) İsey   Pazarcık, Elbistan, Akçaday
(K) Kıllı  
(K) Oğey   Akçadağ
(K) Pirey   Maraş (Pazarcık), Malatya (Akçadağ)
(K) Temey   Elbistan, Adıyaman
(E) Uco  
(E) Uso   Maraş, Antep
(E) Zilfo   Elazığ, Malatya, Maraş (Pazarcık)
(K) Zizey   Elbistan, Afşin, Akçadağ
  
DERSİM ADLARI
(E) Alibinat   Pülümür, Nazımiye
(E) Alihıdır  
(K) Ane  
(E) Bayi  
(E) Bertal  
(K) Çaki   Hozat, Pertek
(E) Cansa  
(E) Düzali   Dersim (Merkez, Nazımiye)
(E) Efter  
(K) Emoş  
(K) Finci  
(K) Fintoz   Pülümür, Nazımiye
(K) Gayal   Pülümür, Nazımiye
(K) Haskar   Mazgirt, Nazımiye
(K) Haycan  
(K) Kumi  
(E) Lillo  
(K) Meneş  
(E) Munzur   Dersim
(K) Ordi   Dersim (Ovacık, Hozat)
(K) Pelgüzar  
(E) Saycan  
(E) Seyitmahmut   Nazımiye
(K) Sisan   Mazgirt, Karakoçan
(E) Teslim  
(K) Ukuş  
(K) Yemiş  
  
  
ARAP VEYA KÜRT ADLARI
(E) Abdulalim   Siirt, Batman, Bitlis
(E) Anter   Hatay, Urfa, Mardin, Kurtalan
(E) Arfo   Midyat
(K) Avaş   Mardin, Urfa, Diyarbakır, Antep
(K) Bedre   Hatay, Mardin
(E) Birho   Urfa, Cizre
(K) Cazik   Mardin (Nusaybin, Midyat)
(E) Cedan   Urfa
(E) Deham   Mardin (Ömerli, Kızıltepe), Siirt (Pervari, Eruh), Urfa (Akçakale, Harran)
(E) Diyap   Hatay, Adana, Mersin+
(K) Elbiren   Midyat, İdil, Nusaybin
(K) Emen   Mardin (Savur)
(E) Faraç   Mardin, Hatay
(K) Fasla   Mardin
(K) Fıdda   Mardin (Kızıltepe), Urfa (Viranşehir, Akçakale)
(K) Genduha   Urfa (Viranşehir)
(E) Gülo  
(K) Habo  
(E) Habo  
(K) Hacire   Urfa, Mardin, Diyarbakır
(K) Hani  
(K) Hanimi   Mardin
(K) Hanse   Urfa, Mardin
(E) Hanuş  
(K) Harba   Mardin, Urfa, Hatay
(K) Hayzeran   Hatay (Samandağ, Merkez), Şırnak (Uludere, Beytüşşebap), Van (Gürpınar, Çatak)
(E) Hıtman   Mardin (Merkez, Yeşilli)
(K) Hoda   Urfa
(E) İdan   Urfa (Akçakale, Harran), Mardin (Derik)
(K) İde   Urfa, Mardin
(E) İdo  
(K) İzgayra   Mardin (Midyat, Nusaybin), Batman
(E) Küleyp   Mardin, Batman
(K) Kürdey   Urfa (Akçakale, Harran)
(K) Leymun   Urfa+
(E) Makso   Nusaybin, Midyat
(K) Nofa   Urfa, Halep
(K) Redde   Mardin, Urfa
(K) Şiha   Urfa, Mardin, Hatay
(K) Yazi   Urfa, Mardin
(K) Zerga   Mardin, Urfa, Hatay

32 comments:

  1. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  2. Sibel canın dizisimiydi klibimiydi orada Berivan kızdan dolayı Türk aileler o dönemlerde doğmuş kız çocuklarına Berivan ismini bırakıyorlardı.

    ReplyDelete
  3. Hocam isimlerin hepsine baktım, listeden bugüne kadar sadece Zozan ve Abdülhakim isimlerini gördüm, meğer ne farklı isimler varmış. Teşekkürler emeğiniz için.

    ReplyDelete
  4. Sayin Nisanyan,

    Eline saglik, Tanri sana saglikli uzun omur versin.

    Size Ermeni soyadlari hakkinda bir sorum olucak.
    Neden bir cok Ermeni'nin sayadlari Turkce.
    Bunun sebebi ne. Hem Osmanli doneminde bile bir cok Ermeni Turkce (soy) isimleri almis. Yanilmiyorsam 400 a 500 yil once bile Turkce isim alma olayi baslamis bile. Bunu son domendeki psycho-sosyal baski ve ayrimciliga baglamak mumkun gozukmuyor.
    Siz ce sebebi ne?

    Dengbej.

    ReplyDelete
  5. Avaş = öncelikle bu ismin çoğu zaman üveyş olarak kimliğe işlendiğini belirtmek isterim tınısının biraz arapçaya daha yakın olmasından müsebbeb arapça olma olasılığı daha ağır basıyor. Kürtçe telaffuzu Awaş'tır yumuşak v ile* tabii üveyş'in arapça ne demek olduğunu bilmiyorum Süveyş kanalının adını nereden aldığına bakmakta fayda var 🤣
    Arfo = Ârif isminin kürtlerce telaffuz edilen halidir
    Cedan= yüksek ihtimalle türkçe karşılığı soydan anlamına geliyor. Ama ced Arapça cdd1 kökünden gelen cadd جدّ  "dede, ata" arapçadır.
    Öte yandan Kürtçede Ce* arpa, dan* veren yani arpa veren anlamına geliyor. Karar sizin 🤣


    Hacire= genelde Hacıra diye telaffuz edilir ve arapça kökenli olduğu açık bir isim olmasına rağmen araplarca kullanıldığını sanmıyorum. Çok kullanılan bir isim olması sebebiyle uzatacağım biraz izninizle... bildiğiniz üzre islami fetişizmin eseri olarak bir anlamı olmayan adlar çok tuttu bu memlekette, Kübra ismi gibi (arapçada büyük, en büyük olan demek tabi kime büyük yahut neyi büyük tartışılır 🤣) türkiyede popüler olmasına karşın araplarda hiç kullanılmaz. Hacira'nın anlamında da yine böyle bir şey mevcut iyi ihtimali arzulayanlar genelde hacira'nın hicretten türediğini savunur. Ama bizzat islam hukukunda hacir terimi mevcuttur. Hakları kullanma ehliyetinin yokluğu, kaldırılması veya kısıtlanması anlamında kullanılan bir terimdir. Sonundaki a kürtçe dişil iyelik ekidir. Zannımca bu da sadece kürtlerin kullandığı bir isim olduğunun ıspatıdır.

    ReplyDelete
  6. Hocam kadin ismi olan kiné yi unutmussunuz. Kayitlara daha cok kûnney diye yazilmislar. Bir daha bir tespit yaparsaniz cok iyi olur, zira kurdlerde cok yaygin isimdir.

    ReplyDelete
  7. Bunların çoğu Nüfus memuru denetimi varken nasıl geçmiş denetimden. İlginç.

    ReplyDelete
  8. Nüfus kayıtlarına bakarak bu çalışmayı yapmak yanıltıcı olabilir. Mesela nenemin ismi Guşe idi, nüfusta Gümüş diye geçiyordu. Kürtler devletsizliğe alışkın olduğu için nüfus memurunun ne yazdığına pek de dikkat etmiyorlardı. Buna bir örnek: Listenizde Şıho (Kürtçe yazımıyla Şıxo) yok. Ben bir Pazarcıklı olarak şu anda yaşayan en az on Şıxo sayarım ana kim bilir nüfus cüzdanlarına ne yazdılar?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Şıho sitede elbette var ama bu listede yok, çünkü Şeyho varyantı olarak gösterildi, ve hem Şıho hem Şeyho biçimleri Gaziantep ve Urfa'da Türkmenler arasında da Kürtlerdeki kadar yaygın.

      Yalnız Kürtlerde değil her toplumda ve bu meyanda Türklerde sayısız informel isim kullanılır. Ancak büyük bütçeli bir survey yapmadıkça bunlar hakkında sağlıklı bilgi edinmek mümkün değildir. Resmi kayıtlardaki adlar her açıdan en sağlıklı ve güvenilir araştırma kaynağıdır.

      Delete
  9. İlk baştaki isimlere dair naçizane biraz bilgi vermeye çalışayım. Uygun bir zamanda diğerleri hakkında da bir iki şey söylemek isterim.

    "Bilekş", ki bizim köyün de adıdır, kıymetli bir taş olarak geçer. بلخش veya بدخش Arapça ve Farsçada kullanılan şekillerdir (İng. balas-ruby). Yani Bedahşan.

    Cemet: "Buz" demektir (Ar.جمد) Umumiyetle çetin geçen kışlarda doğan kız çocuklarına bu ad verilir. Keza "Kaşem" ismi de aynı anlam ve sebebe dayanır (Krd. qeşem).

    Cehver, şeksiz "cevher" demektir. Bizde bu metatezli şekil kullanılır. 1893'teki Ziyaeddin Paşa'nın El-Hediye isimli Kürtçe-Arapça lügatçesine göre: "جهور} فرند حدید السیوف مقلوب جوهر".

    Cebelî/Cembelî, bu iki isim zannımca aynı. Anlamını bilmiyorum. Meşhur bir Hakkari beyinin ismidir. Mahmut Kızıl, onun adına yakılan şarkıyı 1965'te bir 45'lik plakta okumuş ve oldukça ses getirmişti.

    Çilgezî, muhtemelen "çilkezî"dir. Yani "kırk-belikli/örüklü".

    Çeko, Mem û Zîn mesnevisinde (1692) vezirin üç oğlundan biridir. Cesur, kurnaz biridir. Halk etimolojisi midir bilmem ama bunu Kürtçe çek "silah" kelimesiyle tefsir ederler.

    Delibaş, delil-baş denilen askerlerden gelmedir. Muşlu bir arkadaş büyük dedelerinden birinin de bu deli(l)başlardan olduğunu vaktiyle bana epey mağrurca anlatırdı. "Deli" adının da "delil" ile ilgili olması muhtemeldir.

    Ferho ismi Fahrettin veya Ferhatla ilgili değildir. "Ferhan" şeklinden muharreftir.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Çok kıymetli bilgiler. Teşekkür ederim.

      Delete
    2. Bilekş'in Bedahsan'dan Muharref olduguna katiliyorum. Yalniz bir hususu eklemek istedim. "D" harfleri Pastuca'da cogunlukla "L" ye donusuyor. Yani Bedehsan Kelimesini Kurtler'in Belks'e cevirmis olmalari bence kucuk bir ihtimal. Buyuk Ihtimal ile bu isim bir sekilde Pestular (Afghanlar) araciligi ile Kurt bolgesine gelmis olmali.

      Cebelî/Cembelî: Muslumanlar Kurt bolgesini ilk isgal ettikleri doneminde, Kurt topraklarina "Cibal" yani Daglar (ulkesi) diyorlardi. Cibali (dagli) de Kürt kelimesi yerine kullaniliyordu. Bu baglamda bence kelime soyle degismis olmali:
      Cebel (Dag), cogulu Cibal (daglar), Cibaliyye (daglar ulkesi), Cibali (Daglarli=Dagli) Bu kelime Kurtce dil matigi ile bir "m" ilavesi almis ve Cembeli olmus olabilir. Aksi takdirde "b "nin "v" donusmesi lazimdi (Cibali = Civali), bunu yapmamak icin "m" ilavesi elzem gozukuyor.

      Kucuk bir katki da benden.

      Dengbej

      Delete
  10. Kalan isimlere dair bildiklerimi şöyle sıralayabilirim:

    Hafsad şüphesiz Kürtçe "yedi yüz" demektir. Buna benzer bir başka isim için krş. Hezar "bin". "Yediyüzlük, binlik (altın/başlık) değerinde" fikriyle bu isimlerin konulduğu söylenir.

    Hamo: Ahmed isminden gelir. Kürtçe, Ar. ef'el veznindeki birçok kelimede baştaki ünlüyü içeriye kaydırmak suretiyle metateze başvurur. Msl. Ar. ebleq (ablak) > Krd. belek (alaca); Ar. ebleh > Krd. behle. Ahmed de Hamed ve tabii Hamo olur. Çoğu örnekte Mehmet ile karışır. Mehmed Ali = Mihme Elî/Heme Elî.

    Hazne, en azından bazı örneklerde kesinlikle hazine anlamına gelmez. Telaffuzu takriben حزنه hezne (x değil) şeklindedir. Anlamı hakkında bilgim yok.

    Heremsi isminin Ermenice olma ihtimali bana zayıf geldi. Bizde bir akrabanın adıdır aynı zamanda. Ailede 8 göbeğe kadar net bir şekilde gayrimüslim yok. Ayrıca Erm. Hripsime adının Kürtçe Heremsi şekline dönüşmesini sesçe açıklamak mümkün değil. Ancak, ismin anlamı konusunda da bir fikrim yok.

    Hezni/Hizni, aslında Hüsnü'dür. Malum Arapça ötre Kürtçede /i/ veya /e/ olur. Krş. Hüsnüyusuf = Krd. Hiznîûsiv

    Jihat, Kürtçe jêhat(î) "becerikli, çalışkan" kelimesidir. "Mahir" isminin Kürtçesi diyebiliriz.

    Kazi, Kürtçe Qazê olmalıdır. Yani "kaz". Bu yaygın bir isimdir. Krş. Werdekê "ördek".

    Diğer adlarla ilgili yorumlarımı da uygun bir zamanda yazarım. Kolaylıklar diliyorum.

    ReplyDelete
  11. Bu üçüncü ve son kısmı da görebildiğim yanlış veya eksiklikler şunlar:

    Nizar, zinar "kaya" isminin metatezli hâli olabilir. Ki kimi yerlerde bu şekilde kullanılır.

    Revşen/Revşi, Kürtçe rewşen "aydınlık, ışıklı" kelimesinden gelir. Yani "rûşen". Kürtlerde, Türklerdeki genel kullanımın aksine, kadın ismidir.

    Simo, Smayîl adından kısaltılmıştır. Yani "İsmail". Önce de söylendiği gibi Kürtçe kelime başında ünlüye tahammüllü değildir. Ya proteze veya metateze başvurur.

    Temer, "Temir" ismidir tahminimce. Yani Timur. Temerhan (=Demirhan)şekli de bunu destekler.

    Türko, (kadın ismi olarak) Türkân adından muharreftir. Tıpkı Zeynep = Zeyno, Xecîce (Hatice) = Xeco gibi.

    Zinaver isminin eyer manasına gelen "zîn" ile alakalı olduğunu sanmıyorum. Zira ismin ilk hecesi kısadır. Fakat, irtibatlandırılacak herhangi bir şey de bilmiyorum maalesef.

    Ziri isminin aslı Zêrê'dir. Yani Türkçe Altune'nin muadili.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Tarihte Nizari-devleti vardir. Hassan Sabbahin devleti. Yani Nizar Zinardan metatezle yapilmamis da olabilir.

      Temer bence Temur ile alakali. Yezidi Kurtleri Temur ismini cok kollanilir.

      Turko'nun Turkan'dan muharref olmayabilir. Bence dogrudan Turk (eski Kurtcede "Guzel" manasina kullanilirdi) kelimesinden yapilan bir isimdir. Sonuna (erkek) vokatif son eki "o" ilavesi ile yapilmis bir isimdir. Yani "Guzel kisi" manasina gelir.

      Zinaver sanki "Zinar" kelimesinin Arapca kaide ile cogul yapilmis haline benziyor.

      Ziri Kurtce derya (zerya) kelimesinden muharref de olabilir.

      Dengbej

      Delete
    2. Türkan/Turkan etimolojisine ben de şüpheyle yaklaşıyorum. Türki (daha doğrusu Arapçadaki şekliyle Turki) Arabistan başta olmak üzere Araplarda "yakışıklı" manasına gelen eril bir tabirdir ve bu manasıyla Araplarda erkek adı ve soyadı da olmuştur. Türki (Farsçadaki şekliyle Turki ya da Torki) aynı zamanda İran şiirinde ve ondan tesirle Osmanlı divan şiirinde "güzel", "kadın sevgili" ve "dilber" manalarına gelen dişil bir tabirdir. Dolayısıyla Kürtlerdeki turko tabirinin hem "yakışıklı" hem de "güzel" manasında olması, yani hem eril hem dişil olması ve Kürtlerde Turko diye hem erkek hem kadınlarda kullanılan bir kişi adının türemiş olması, birçok sahada olduğu gibi bunda da Kürtlerin hem Arap hem de İran geleneğinin doğrudan tesirinde kalmalarının sonucu olabilir, incelenmeye değer bir mevzu bence.

      Delete
    3. Nizar ismine gelince, o tarihte ve günümüzde hem Sünni hem Şii Müslümanlar arasında coğrafi olarak yaygın kullanılan Arapça bir erkek adıdır. İsmin bilinen ilk taşıyıcısı Muhammed Peygamber'in ve Adnani Arapların çoğunun atası kabul edilen Nizar bin Maad'dır, şu maddedeki silsiledeki üçüncü kişi:

      https://tr.wikipedia.org/wiki/Adnaniler

      Kürtlerde Nizar erkek adı öz Kürtçe olan başka bir kelime ile iç içe geçmiş olabilir, ama bence Kürtlerdeki Nizar erkek adını Arapça Nizar erkek adından bağımsız düşünmek gerçekçi olmaz.

      Delete
    4. Kürtlerde milletlere ait adların kız ve erkek çocuklara konulması gayet olağan görülüyor.Örnekler: arab,arabo,arabé,tırké,çaçané,tırkman,kurdé...

      Delete
  12. Elbistan kürt alevilerine has aligül (erkek adı) ismini göremedim ki çok yaygındır. Kürtçe telaffuzu aligol'dur. Isim kaynağını ali göl isimli gölden alır. Kutsal göldür. Nüfusçular ali göle bir anlam veremediklerinden kayıtlara aligül olarak geçirilmiş. Bunlar alevi ya olsa olsa hz. Aliye gül demişlerdir diyerek ismi bu şekilde transkribe etmişler. Ayrıca kürt alevilerinin bölgede kullandığı diğer isimlerden birkaçı şunlardır: ERKEK--- iv/ivik (ibrahim), is/isik (muhtemelen isa), sımmo (ismail), sılo (süleyman), çuço (?), xoffo (?), keyfo, haso,huso, mammo, bako,piçço,karib, mısto/mıçço, hemmo,hammad,tacım,koco,kammo,kamo,saydo,şıho
    KADIN--- ale/alıf (elif), haça, zeve, hane,gule,basse,etar,rama,tule,zine/zinik,fatte,aşşe,gozal. Kadın isimleri kayda geçirilirken nüfus memurları-y sesi eklemişler genelde: güley,haney,zebey,aşey vs.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Chucho ve xoffo genelde isim degil lakaptir. Cucho; kusa benzeyen ya da kushumsu anlami tasir. Xoffo; korkunc ya da korkutucu anlami tasir. Yani bunlar isim degil lakaptir. Kurdlerde lakap cogu zaman isimden daha muhimdir.

      Delete
  13. Hatun Dersim bolgesinde cok kullanilan bir isimdir mesela

    ReplyDelete
  14. anadoluda isimden çok lakaplar kullanıldığı için bu çalışma anlamsızdır:)

    ReplyDelete
  15. Amşe ismi urfa-harran arapları arasında da var

    ReplyDelete
  16. Hamur Bey Alparslan'in Turk komutanlarindan biridir, aynen Tutak Bey gibi ve isimleri iki yerlesim birimlerine verilmistir. Hamur isminin Kurtlerce kullanilmasi enteresan bir oykunme olmus. Ya da kumandana saygidir, bilemedim.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Tabii, Eleşkirt Bey ile Doğu Beyazıt bey de öbür komutanları. Doğu Beyazıt'ın oğlu Yıldırım Beyazıt da meşhurdur.

      Delete
  17. Hocam Malatya kürtlerinin erkek çocuklara verdiği kurcan/ kürcan ismi var ki muhtemelen oğulcan anlamında. bildiğim kadarıyla nüfusa bu isimle değil başka isimle kaydedip aile içinde kürcanı kullanıyorlar.bir çeşit oto sansür.

    ReplyDelete
  18. Hocam Behramın kardeslerinin adlarında Neden Kürd ve Kürdiye isimleri var. Kürd adı eski iran dilinde nispeten olumsuz bir anlamda kullanılan göcebe çoban gibi kullanıma sahipken bu isimler neden önemli kişilere isim ve nispe olarak verilmiştir. Acaba Kürd adı Özel bir addan dolayı mı halka verilmiş. Bir fikriniz var mı bu konuda
    https://www.hizliresim.com/81vh6i7
    Taberi tarihi 3. Cilt
    https://i.hizliresim.com/sklZA0.jpg
    https://i.hizliresim.com/h4wfz0z.jpg
    https://i.hizliresim.com/rf3hcmb.jpg

    ReplyDelete
  19. Nizar. Zazaca dir. Zar aci cekmek inlemek ni-zar aci cekmemek ozulmemek aglamamak.

    ReplyDelete
  20. Şeveš karpuz seyro ustun çamo gozum berzan yuksek be zazacada un ekdir be olmak nine olmamak nizar Yada nibêzar gibi zazaca kurmanci sorani English ve farsiye tsm hakim biri olarak şunu diyebilirim bu isimlerin cogu arapca abdul vs. Bazilari zazaca kurtce ve farsi dir. Buda gayet normal. Hatta kurtce farsca ayni dil gurbudur. Yani almanca ve ingilizce binlerce ortak kelimeleri var.vel hasil sevgili nisanyan bende zaza hemde bingol zazasiyim. Siz ermenilere karsi okulda askerde hep sokak da kotu kotunun en kotusunu duydum. Allah var ailemden duymadim ama. Bir ara merak sardi bir DNA testi yaptim baktim listede bir suru ermeni var o kotu Katil insan yiyen ermeniler. Sonra aileme sordum meğerse buyuk annem ermeni mis. Akil Kari degil bunca zaman kendi kendime nefret ettirilmisim. Ama bir sey var cok ermenide kendimden bir seyler gormustum. Hen haritasina gelince turkiye dogu guneydogu ve ic Anadolu ta istsnbul sinirina kadar ermenistan azerbaycan iran in kuzeyi . Ama %71 iranin kuzeyi zagroslar. Kendimi hic bir zaman çinli mogol his etmedim. Yani Kabul etsenizde etmesenizde bir yanim ermeni bir yanim kurd. Hatta bir gun bir arkadssimla konusurken dedim yah ermenilik varmis bende nasil olur. Cok guzel bir sey dedi. Dediki bak elinle cok guzel seyler basariyorsun zannat karsin bunu ermenilerden almis olman lazim. Gurur duyman lazim

    ReplyDelete