Sürgünde sönenler : Stravinski

Stravinski üç dönemdir. Rusya’dayken (1914’e kadar), olağanüstü bir coşku ve atılganlıkla doludur. Bahar Ayini'ni dinle. Seni rahatsız etmesine izin verme, tekrar dinle. Tren çarpmış gibi olursun. Deli kuvveti vardır içinde. Darbeler arasında zekâ ve yaratıcılığın kıvılcımını da seçersin.

Fransa döneminde (1914’ten 1936’ya [1939] kadardı yanılmıyorsam) o coşku kaybolur, son derece ironik ve kontrollü bir zekâ öne geçer, ki benim daha çok hoşuma gider. Askerin Öyküsü’nü, hele Genco Erkal’ın anlatımıyla bulabilirsen dinle. Ya da Üç Bölümlü Senfoni. Ya da Pulcinella. Berraktır. Alaycıdır. Bıyık altından güler. Dehasını saklamaz, ama araya mesafe koyar. Gizli bir dil geliştirdiğini hissedersin ama henüz duvar yoktur arada.

ABD’ye gittikten sonra ([1939]-1971) çölde kaybolmuş adamın ümitsizliği siner eserlerine. Yorgundur. Çoğu işi rutin ve ruhsuzdur. Arada, nadiren, uzaktan uzağa parıldayan incileri görürsün: Pearls to the swine! Hollywood’da kendini sanırım kayıp hissetmiş. İletişim çabasını sadece genç müzisyen dostu Robert Craft’a indirgemiş. Sadece ona bir şey anlatmaya çalışırken gözlerinin parladığını hissedersin.

Dün (23/01) radyoda hiç bilmediğim bir eseri çaldı, Cantata (1951). Orta bölümdeki tenor solo kadar acayip ve tüyler ürpertici bir raks hiç duymamıştım hayatta. Öyle bir şey yazabilmek için çok yalnız olmak lazım. Aşırı yalnız.

3 yorum:

1. 
   dandy23 Mart 2017 15:31

   o laf, pearls before swine değil miydi yahu? ingilizcemiz yetmez diye düşünmüş sevan bey zahir, domuzlardan önce inciler nedir diye kendimizi yiyip bitirmemize gönlü elvermemiş.
   
   (mahpus bir inciye domuzluk etmek oldu galiba benimkisi, yersiz. cinlik etmeden sevgi ve hayranlık bildirmenin yolunu bulamayınca, çaresiz.)

   Yanıtla
2. 
   Emrah Durmaz23 Mart 2017 17:07

   Kilise havası sezdim. Belki saçmadır. Kendisi de "Music praises God. Music is well or better able to praise him than the building of the church and all its decoration." demiş.
   
   Seviyorum fakat bu havayı; Jeff Buckley'den Hallelujah'ı duyup, etkilenip mırıldandıkça, hristiyan mısın diye soruyorlardı. Değilim fakat seviyorum.
   
   https://www.youtube.com/watch?v=y8AWFf7EAc4

   Yanıtla
3. 
   Adsız3 Nisan 2017 14:57

   stravinsky'i fiziksel olarak tayyip erdoğan'a benzeten bir ben değilimdir herhalde

   Yanıtla