Mısır notları 1

Aklıma geldikçe yazayım birşeyler. Devam ederim.

Güleryüz, din, haşiş

İnsanlar çok güler yüzlü, cana yakın, yumuşak başlı. 15 günde binlerce insanla muhatap olduk, en ufak bir agresiflik belirtisine rastlamadık, memurlar, ağır silahlı polisler ve Kahire trafiğinde azap çeken şoförler dahil. Belki yabancıydık ondandır. Ama sanki birbirleriyle temasları da maşallah, elhamdülillah üzerine kurulu.

Sürekli tükettikleri haşiş de faydalı oluyordur mutlaka.

Kahire’nin kaotik trafiğinde dahi Türkiye’deki (ve hele Batı Avrupa’daki!) saldırgan ruhtan eser yok. Kimse bağırıp küfretmiyor, ya da küfreder gibi sürmüyor. Kornayı hakaret ve taciz için değil uyarmak için (hiç durmadan) çalıyorlar. Sekiz şeritli yolda en sağ şeritten sola dönüş yapsan da, otoyola tersten girip bir kilometre sürsen de herkes gülümseyerek yol veriyor; trafik polisi olacak gariban arkasını dönüp bir sigara yakıyor. Çok şeritli beş caddenin iç içe geçtiği kavşak trafik lambasız pekala işliyor, üstelik muhtemelen lambalı halinden daha hızlı ve daha güvenli işliyor. Avrupalı, Kuzey Amerikalı şoförün “yeşil benim, s..e s..e geçerim” nobranlığı hissedilmiyor.

Kurallara yaklaşımlarını sevdim. Temel ilke şu olmalı: Hiçbir kural, boş yere bir insanın kalbini kırmaya değmez. Kuralla insanlık çatışırsa her zaman insanlığı seç. “Medeniyet” denilen şey bu mudur? Yoksa medeniyet adı verilen kurallı yaşam idealinin bu tam zıddı mıdır? Eğer öyleyse medeniyet iyi bir şey midir? Karar veremedik.

Türkler

Üç kişilik grubumuzda birimiz Yunanistan, birimiz Ermenistan, birimiz İsviçre pasaportluyduk. Ama Türkçe konuşuyorduk. Sorduklarında genellikle kestirmeden Türküz diye cevap verdik.

Kısmen işimize geldiği için öyle yaptık. Öbür üçünün pek bir karşılığı yok, ama Türk deyince yüzler aydınlanıyor, büyük marifet yapmışız gibi kafalar sallanıyor, welkam welkamlar daha bir içten söyleniyor. Büyükçe bir bölümü sanırım ırkçılık: Mısırlının bakış açısından Türklerin ırk olarak Avrupalıdan farkı yok. Ve ülkede çok net bir renk kodu geçerli: Karaysan güneylisin, demek ki aşağı tabakasın. Beyazsan üstünsün, afendisin, seydisin, hatta dıktorsun. Irkın üstüne ekle Türklerin modernliğini, askeri disiplinini, zenginliğini, efendiliğini, her Mısırlının olmayı düşleyip de olamadığı şeyin somutlaşmış örneğisin. Türklerin Müslümanlığı Mısırlı açısından muslim-light gerçi, ama onu da çok umursayan olduğunu sanmam.

Geçmiş yıllarda Suriye ve İran’da da aynı düşünceye kapılmıştım. Türkiye eğer Ortadoğuda daha güçlü bir profil çizmek istiyorsa bence Müslümanlığını değil Avrupalılığını vurgulamalı. Alttan alta hafif bir İslam sosuyla besleyip “biz de aslında sizinleyiz” mesajı hatırlatılsa memleket bu coğrafyaların kralı olur.

Yoksa istediğin kadar halifecilik oyna, el-Ezher alimlerine özenip saçma sapan fetvalarla manşet üret, yüz sene uğraşsan hiçbir Arap’ı ikna edemezsin Türklerin onlar gibi öz hakiki Müslüman olduğuna.